علامه محمدرضا جعفری اشکوری، پژوهشگر تاریخ و کلام اسلامی، از مورخان و متکلمان ایران و عراق، در روز غدیر برابر 4 آذر 1389 هجری شمسی درگذشت. وی در روز جمعه 7 شوال 1350 هجری قمری در نجف به دنیا آمد. پدرش شیخ نصرالله اشکوری در سال 1320 از اشکور در استان گیلان، برای فراگیری علوم به قزوین مهاجرت کرد و پس از آن از سال 1338 ساکن نجف اشرف گردید. شیخ محمدرضا جعفری منطق را نزد شیخ عبدالصمد یزدی و فلسفه را نزد شیخ صدرا بادکوبی استاد فلسفه نجف تحصیل کرد. در دانش فلک و نجوم شاگرد عبدالجلیل عادلی است. از استادان دیگر وی می توان میرزا محمد اردبیلی، شیخ علی کاشی و شیخ مرتضی لاهیجی و سید احمد اشکوری و میرزا حسن یزدی را نام برد. اما از استادانی که بدانها اختصاص یافت و ملازمت آنان را در پیش گرفت می توان به سید عبدالأعلی سبزواری، سید ابوالقاسم خویی و سید محمد روحانی اشاره کرد. استاد جعفری، در تعلیق بر کتاب وسیلة النجاة آیتالله اصفهانی با آیتالله خویی همراه بود و در تفسیر قرآن نیز شاگرد ایشان بود. استاد جعفری یکی از اعضای طبقه دوم «جماعة العلماء» در سال 1379 و از فعالترین اعضای این تشکل بود. وی در همان سالها سردبیر مجله الأضواء بود.
ومبالغه نیست اگر بگویم هیچ کسی را در میان معاصرانمان همچون شیخ محمدرضا جفعری با چنین اطلاعات وسیعی در شاخههای گوناگون علوم ندیدهام.
الغدیر في التراث الإسلامي
در زمان حکومت عبدالکریم قاسم که جنبش کمونیستی در عراق حرکت جدی خود را آغاز کرده بود، وی از فعالان مبارزه علمی در برابر اندیشه های کمونیستی در آنجا بود. استاد جعفری به عنوان استاد فقه دانشکده فقه در نجف از سال 1385 فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن به کوالالامپور در مالزی رفت و فعالیت های خود را در آنجا ادامه داد و از سال 1350 هجری شمسی در تهران اقامت کرد و از دعوت تدریس در دانشگاه تهران، در زمان پهلوی سر باز زد. ولی با تسلط بر زبان انگلیسی با مؤسسه خدمات اسلامی در ترجمه انگلیسی کتاب الکافی کلینی و نهج البلاغه همکاری کرد. کتابخانه شخصی استاد جعفری از کتابخانه های بزرگ و ارزشمند ایران است و شامل دهها هزار کتاب تاریخی و ادبی و رجالی و حدیثی به زبانهای فارسی و عربی و انگلیسی و فرانسه و مجموعه از نسخ عکسی ارزشمند است و یکی از منابع مهم برخی مؤسسات ماننده بنیاد دائرةالمعارف بزرگ اسلامی است. این کتابخانه از سال 1381 هجری شمسی به قم منتقل شد و در مرکز پژوهشی که خود با عنوان «بنیاد فرهنگ جعفری» تأسیس کرد، جای گرفت. از آثار و تألیفات او میتوان به این عناوین اشاره کرد:
منتخب مسند احمد بن حنبل
منتخب تاریخ دمشق ابن عساکر
هشام بن الحکم
ابوحنیفه
طبقات متکلمین شیعه
تعلیاقت علی کتاب البیان
اسماعیلیه
فدک
حیاة الطبرسی مؤلف مجمع البیان
تحقیق کتاب خلاصة الأقوال علامه حلی
هشام بن حکم
السقیفة
تعلیقات علی طبقات أعلام الشیعة
رسالة فی الغدیر (متن منتشر شدهٔ سخنرانی در کنگره غدیر لندن)
بحوث حول الإمامة فی معنی الإمام والولی (تقریرات، نگارش و تحقیق سید حسین حائری)