زندگی نامه خودنوشت:1

ترجمه محسن صادقی

بنده محمد فرزند شيخ محمد اسماعيل، فرزند ابراهيم غروى قزوينى، در يكى از روزهاى دهۀ نخستين ذى الحجه 1345 هجری (بر مهاجرآن هزاران تحيت و ثنا) در نجف اشرف متولد شدم.
تا 1360 ق از خواندن و نوشتن و حساب در مدرسه علوى در نجف اشرف ـ كه ويژه ايرانيان بود ـ فارغ شدم. آنگاه به آموختن دانش‏هاى دينى پرداختم.

استادانم در ادبيات و حكمت
1. شيخ محمد آقا رازى تهرانى شاگرد ميرزا باقر زنجانى كه در 1384 ق در حدود 55 سالگى درگذشت. نزد ايشان صرف، نحو، معانى و بيان و بديع و منطق و تجويد و تفسير قرآن و معالم الدين را از سال 1360 ق به بعد آموختم. ايشان در تهذيب اخلاق شاگردانش كوشا بود و بهترين معلم من بود. خداى ايشان را جزاى خير دهاد.
2. شيخ صدرا بادكوبى كه در سال 1394 ق درگذشت. ماده تاريخ وفاتش «غاب صدرالدين = 1394» است. نزد ايشان شرح مطالع تأليف قطب الدين محمد بن محمد از نوادگان شيخ صدوق و شاگرد علامه حلى و شهيد اول و در گذشته 766 ق (ذريعه، ج 4، ص 69) را آموختم. همچنين نزد ايشان بعضى از مباحث فلسفه و كلام را آموختم. شرح تجريد را نیز با بعضى از فضلا مباحثه كردم.

اساتيدم در دوره سطح
1. شيخ محمد حسين دهاقانى درگذشتۀ ششم محرم 1404 ق. نزد ايشان قوانين ميرزاى قمى (م 1231 ق) را آموختم.
2. شيخ مجتبى لنكرانى (م 20 شعبان 1406 ق). نزد ايشان شرح لمعه و بخشى از رسائل و مكاسب شيخ انصارى را آموختم.
3. شيخ احمد هروى (م 18 صفر 1388 ق). نزد ايشان بخشى از رسائل شيخ انصارى و اخلاق را آموختم.
4. استاد بزرگم سيد على بهشتى [م 9 ربیع الأول 1424]. نزد ايشان بخشى از شرح لمعه و بقيه رسائل و بعضى كتب ديگر را آموختم.
5. شيخ نصرالله شبسترى [م 28 ذیقعده 1424]. از ايشان علم رجال را آموختم.
6. حاج آقا ميرزا حسين يزدى (م 1378 ق). در سال 1370 ق دو جلد كفايه را نزد ايشان خواندم.

اساتيدم در دورۀ خارج فقه و اصول
1. استاد [آية الله] حاج سيد ابوالقاسم خوئى. دو دوره و نيم در درس اصول ايشان شركت كردم و دوره دوم را هم نوشتم چنان كه خارج مكاسب محرّمه و بخشى از بيع و طهارت و صلاتِ عروة الوثقى را نزد ايشان خواندم و در درس تفسير ايشان هم حاضر شدم.
2. مرحوم استاد [آية الله] سيد ميرزا عبدالهادى شيرازى (م 10 صفر 1382 ق). در درس خارج صلات ايشان شركت كردم و «نماز آيات» آن را هم نوشته­ام.
3.[آية الله] شيخ حسين حلّى (م 5 شوّال 1394 ق). نزد ايشان چند قاعده فقهى نظير قاعدۀ لاضرر ولاضرر و تقيه و بحث رضاع و... را خواندم.
4. [آية الله] حاج سيد محسن حكيم طباطبائى (م 1390 ق). از ايشان بسيارى از مباحث فقهى را بر اساس عروة الوثقى فرا گرفتم.
اينان اهمّ اساتيد من در دورۀ خارج فقه و اصول بودند.

تدريس و مهاجرت
از ادبيات تا سطوح عالى را در نجف تدريس مى‏كردم و تا 1395 ق در نجف اشرف ماندم. سپس با خانواده به حج مشرف شدم و پس از آن به قم در جوار دختر موسى بن جعفر حضرت فاطمه معصومه ـ عليهما و عليها السلام ـ مشرف شدم.

تأليفات چاپ شده
1. الأمثال النبويه. چاپ بيروت، موسسه أعلمى، 1410، در دو جزء و حدود 1000 صفحه.
2. الأمثال والحكم المستخرجة من نهج البلاغه. چاپ دفتر انتشارات اسلامى، قم، 1407 ق.[i]
3. الأمثال و الحكم المتسخرجة من كلمات الإمام الرضا . چاپ آستان قدس رضوى، 1409 ق.
همچنين با اضافاتى با عنوان أمثال و حكم الإمام الرضا أو كلماته المختارة در دو جلد در بيروت چاپ شده است (دارالزهراء، 1410 ق).
4. الاسم الأعظم أو معارف البسلمه والحمد له. بيروت، مؤسسه اعلمى، 1402 ق.
5. السلام فى القرآن و الحديث. بيروت، دارالأضواء، 1410 ق.
6. أمثال و حكم الإمام الكاظم و كلماته المختارة، دو جلد.
7. رسالة فى ذبائح اهل الكتاب، 1413 ق.
8. الشيخ المفيد و التوقيعات الصادرة عن الناحية المقدسة من الأخذ و الرد، 1413 ق.
9. المختار من كلمات الامام المهدى ، سه جلد، 1414 ق.

تأليفات چاپ نشده
1. البصائر فى تفسير آيات الأمثال و النظائر.
2. أمثال و حكم الأربعة عشرالمعصومين .
3. دورۀ اصول فقه و تقريرات دروس آية الله خوئى.
4. رساله­ای استدلالى در احكام حجِّ عروة الوثقى.
5. رساله­ای استدلالى در اجتهاد و تقليد.
6. تعليقه بر شرح لمعه.
7. المكاسب المحرّمه (تقريرات درس آية الله خوئى).
8. تعليقه بر قوانين الأصول.
9. تعليقه بر مكاسب شيخ انصارى (محرمه، بيع، خيارات).
10. حاشيه بر كفاية الاصول.
11. حاشيه بر طهارت رياض المسائل.
12. حاشيه بر منظومۀ ملا هادى سبزوارى.
13. شرح كشف المراد علامه حلّى.
14. شرح بر اين بيت حافظ:
الا يا ايها الساقى أدركأساً وناولها که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکلها
15. شرح حال زرارة بن اعين.
16. الأمثال و الحكم العلويه. شرح حدود هزار حكمت.
17. المختار من كلمات الإمام اميرالمؤمنين. شامل حدود سه هزار كلمه بدون شرح.
18. شرح احوال فيض كاشانى.
19. دورۀ مختصر علم اصول فقه.
20. حول البداء وبعض مناظرات الإمام الرضا التسع.
21. حول التشبیه والاستعاره والمثل و أقسامه.
22. حول بعض المعارف الإلهيه.
23. تجارة النبى صلی الله علیه وآله وسلم قبل البعثة و تزويجه بخديجة.
24. رسالة فى تحريم الغناء والمعازف و الموسيقى.
25. رسالة فى تحريم القمار و الشطرنج و النرد.
26. دروس تهذیبیه و توجيهيه.
27. دروس من كتاب صلاة العروة الوثقى.
28. دروس من كتاب طهارة العروة الوثقى.
29. الكتاب و الكتابة فى الكتاب والسنة.
30. تعليقات بر رسائل شيخ انصارى.