علامه سید عبدالرزاق مقرم شناخته شده تر است از آنکه مانند من در باره‌اش سخن بگوید. بهانۀ این قلم انداز، پیشنهادی است برای برگزاری بزرگداشتی در خور و شایستۀ آن بزرگ مرد که در دورۀ دشواری تتبع و غربت تحقیق، جهادی بزرگ کرد و آثاری ارزشمند در شرح حال امامان، بلکه معصومان و فرزندان و یارانشان نگاشت و به یادگار گذاشت.
امروز ۱۷ محرم سالگرد رحلت ایشان است (۱۷ محرم ۱۳۹۱ ق.) و سال آینده پنجاهمین سالگرد این مناسبت. جای آن دارد که در نشستی بلکه نشستهایی علمی، جنبه‌های مختلف آثار و زندگی آن بزرگ مرد روشن شود که مشعلی برای نسلهای فعلی باشد.
در این فرصت کوتاه، با کمال اعتذار از خوانندگان فرهیختۀ این سلسله یادداشتها، چند نکته در باره ایشان عرض می‌کنم، باشد که در راستای این پیشنهاد به کار آید.
۱. این بنده نخستین آشنایی با مقرم را مدیون استاد محمد رضا حکیمی هستم که در حدود سال ۱۳۵۰ شمسی به معرفی آثار او در مقاله – بل رساله‌ای – مفید در یادنامه علامه امینی تحت عنوان «چهارصد کتاب در شناخت شیعه» پرداخت؛ نوشتاری که هنوز هم – پس از گذشت نزدیک به نیم قرن – تازگی خودش را دارد. و این در آخرین سالهای حیات یا نخستین سالهای فوت مقرم بود که شاید فقط برای معدودی از خواص شناخته شده بود.
۲. ترجمه دو کتابش توسط مرحوم استاد عزیزالله عطاردی (مقتل الحسین و زید شهید)، ترجمه سه کتابش توسط استاد حسن طارمی (علی اکبر، مسلم بن عقیل و سکینه)، باز نشر متن کتاب علی الاکبر با تقریظ مرحوم آیت الله مرعشی و ... جلوه‌هایی از ارج والای آثار اوست.
۳. به یاد دارم که روزی در محضر مرحوم استاد علی اکبر غفاری سخن از قدرنشناسی محققان به میان آمد. ایشان رحلت غریبانۀ مرحوم مقرم را با رحلت پر سر و صدای فردی دیگر (که چندان مایه علمی نداشت ولی شهرتی فراوان) مقایسه می‌کرد.
۴. مرحوم محقق سید عبدالعزیز طباطبائی آقای مقرم را یکی از پیشگامان حرکت علمی احیای تراث در نجف می‌دانست و نام او را با اشک ریختن می‌برد. (تفصیل این خاطره را در سفینه شماره سوم نوشته‌ام).
۵. مرحوم علامه شیخ محمد رضا جعفری از نسخه‌ای از مقتل الحسین علیه السلام نوشته مقرم یاد می‌کرد که در اختیار دارد و مؤلف تصحیحاتی بر روی آن انجام داده و ملاحظاتی قید کرده است. قرار بود این نسخه در زمان حیات آقای جعفری چاپ شود که نمی‌دانم چه شد. برادرزادۀ دانشمند ایشان جناب شیخ مهدی جعفری باید اطلاعاتی در این مورد داشته باشد.
۶. در سالهای قبل از ۱۳۷۰ شمسی توفیق یافتم نسخه‌های فراموش شدۀ دو کتاب مقرم در بارۀ امام رضا و امام جواد (علیهما السلام) را از کتابخانه مسجد جامع بازار تهران (به کمک مرحوم آیت الله شیخ حسن سعید) پیدا کنم و ترجمه فارسی آنها همان سالها منتشر شود. (کتاب امام رضا به ترجمه آقای مرتضی دهقان، کتاب امام جواد به ترجمه دکتر پرویز لولاور). همچنین یک برگه مختصر ولی مهم از مرحوم مقرم به دستم رسید در مورد جناب میثم تمار که به مناسبت سالگرد شهادت جناب میثم در ۲۲ ذیحجه منتشر کرده بود و بطوری که از آقای علی دبستانی نجفی شنیدم، در احیای مزار جناب میثم مؤثر بود. این برگه با ترجمه دکتر محمد دزفولی در یکی از شماره‌های مجله کتاب شیعه منتشر شد.
۷. خانواده و بازماندگان ایشان در عراق اخیرا دوره دو جلدی کتاب ایشان در مورد امام مجتبی علیه السلام را به کمک عتبه عباسیه برای نخستین بار منتشر کرده‌اند. و چه بسا آثار دیگر ایشان نیز از این طریق احیا شود.
۸. تحلیل این آثار و ظرایف آنها و نیز تهیه و تدوین زندگی نامۀ تحلیلی این شخصیت اثرگذار می‌تواند موضوع مقالات ارزشمندی برای نشست‌های علمی پیشنهادی باشد.
امید آنکه پژوهندگان و مراکز پژوهشی و نشریات علمی در ایران و عراق و دیگر کشورها این پیشنهاد را جدی بگیرند و در فرصت پیش رو، گامی در جهت احیای نام و یاد و آثار ایشان بردارند، که این خود گامی در جهت نصرت طریقۀ حقۀ خاندان نور تواند بود.