دروس
صفحه اصلی   /   دروس   /   درس الغدیر
درس الغدیر مجموعه درسگفتارهایی است که توسط استاد ارجمند جناب حجة الإسلام والمسلمین دکتر سید محمد طباطبائی یزدی بر پایه کتاب گرانسنگ الغدیر في الکتاب والسنة والأدب تألیف علامه امینی رضوان الله تعالی علیه در بنیاد محقق طباطبائی برگزار می‌گردد. این درس هر یکشنبه و سه‌شنبه در ساعت 19 برگزار می‌شود و حضور در این درس برای همه آقایان و خانم‌ها آزاد است.
استاد: سید محمد طباطبائی یزدی
محل برگزاری:
بنیاد محقق طباطبائی، سالن میرزا عبدالله افندی

زبان: فارسی
جلسات:
جلسه اول
۲ اسفند ۱۴۰۱ش.
• رشد و تعالی علوم اسلامی در همه شاخه های آن ضروری است
• امامت، محوری‌ترین بحث علم کلام
• چرا به (الغدیر) می‌پردازیم؟
• حکایتی شنیدنی از آیة الله شبیری زنجانی
• دو بُعد اهمیت یک اثر: مؤلف و کتاب
• درخشش شخصیت علامه امینی از دورۀ جوانی او
• تلاش مستمر، پشتکار، تتبّع فراوان و تحمل انواع مشقت‌ها
• چرا الغدیر مهم است؟
• (حیای عثمان) نمونه‌ای از تتبعات علامه
• کتاب (المقاصد العلیه في المطالب السنیة) علامه امینی
• سخن پیرامون چاپ الغدیر، الغدیر مجموعاً چند جلد است؟
• برجسته‌ترین متکلمان امامیه و مهم ترین آثار کلامی حوزه امامت
• تلاعب با نصوص و متون در طول تاریخ
• سبب تألیف کتاب الغدیر
• داستان ترجمه فارسی الغدیر و شرطهایی که علامه کرده بود
• ترجمه جدید و تحقیق جدید کتاب الغدیر
• نقدی بر الغدیر تاکنون نوشته نشده است
• سخن جالب توجهی از استاد شفیعی کدکنی
• اسقف مسیحی: من اخلاق مجسّم را در علمای نجف دیدم
جلسه دوم
۷ اسفند ۱۴۰۱ش.
• (صحیفة المکتبة) نشریه کتابخانه علامه امینی در زمان حیات ایشان
• کثرت مطالعه علامه از زبان محقق طباطبائی
• الغدیر یک کتاب احتجاجی است
• الغدیر باعث تفرقه و جدایی مسلمین نمی‌شود
• ادبیات فاخر از امتیازات کتاب است
• شماری دیگر از امتیازات کتاب الغدیر
• معرفی نرم‌افزار علامه امینی، و کتاب (امین شریعت)
• محقق طباطبائی و علامه امینی
• کتاب (علی ضفاف الغدیر) سید عبدالعزیز طباطبائی
• تعبیر جالب محقق طباطبایی از علامه «ارتعش القلمُ بیدي»
• اقبال عمومی، توجه خواص و تقاریظ کتاب
• رسالت ما در دنیای امروز
• معرفی ساختار کتاب الغدیر
• مقدمه کتاب الغدیر
• پدیدۀ انکار و دامنه وسیع آن
• دو اثر شاخص در انکار وجود تاریخی حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی (ع)
• حلقه (الاإنارة) در کشور آلمان
• واکاوی مفهوم (متواتر) در سنت اسلامی
• حدیث غدیر بدون تردید متواتر است
• اجتجاجات به حدیث غدیر
جلسه سوم
۹ اسفند ۱۴۰۱ش.
• تک نگاری‌های حدیثی محدثین
• کتاب شناسی غدیر (الغدیر في التراث الاسلامي) محقق طباطبایی
• دیباچه کتاب (الغدیر)
• حدیث غدیر در تواتر نظیر ندارد
• ابن جریر طبری و حدیث غدیر
• (کتاب الولایة) ابن عقدۀ کوفي
• سبب کم توجهی به ابن عقده از دیدگاه خطیب بغدادی
• حکایت ابوحمزه ثمالی و عبدالله بن مبارک، اهل سنت و میراث حدیثی
• امیر تقدمی، غدیر پژوهی با رویکرد حدیثی
• جایگاه صحیح بخاری بین اهل سنّت
• ختم قرائت صحیح بخاری برای رفع بلا در مصر
• چشم پوشی بخاری از روایت حدیث غدیر
• «فضل العایشه علی النساء» اهمیتش بیشتر بود؟
• توجیه برخی از عدم روایت بخاری از امام صادق (ع)
• نقشش به حرام ار خود صورتگر چین باشد
• حدیث غدیر و آیات قرآنی (سه آیۀ قرآنی)
جلسه چهارم
۱۴ اسفند ۱۴۰۱ش.
• محقق طباطبایی رساله غدیر ذهبی را بعد از چند قرن پیدا کرد
• رساله «طرق حدیث من کنت مولاه» شمس الدین ذهبی
• پیدا شدن ناگهانی کتاب (المغنی) قاضی عبدالجبار همدانی بعد از هزار سال
• پیدا شدن نسخه‌ای کهن از صحیفه سجادیه به روایت کرامیه در حرم مطهر رضوی
• آیات غدیر: آیه تبلیغ (آیه 67 سوره مائده)
• تفسیر روایی (مأثور) یکی از گونه های تفسیر قرآن
• فرق (حدیث) با (اثر)
• مهمترین تفاسیر مأثور اهل سنت و شیعه
• گونه ی تألیفی (ما نزل من القرآن في علی علیه السلام)
• (ما نزل من القرآن فی علی) ابونعیم اصفهانی
• قبه مقبره ابونعیم تا زمان علامه مجلسی برپا بوده است
• حاکم حسکانی و کتاب (شواهد التنزیل)
• القول الفصل، واکاوی وجوه دیگر نقل شده در شأن نزول آیه تبلیغ
• ابن جریر طبری و بیان ده وجه در شأن نزول آیه تبلیغ
• مقدم دانستن نظام الدین نیشابوری در(غرائب القرآن) شأن نزول آیه تبلیغ را در ولایت بر وجوه دیگر
• وجه سخافت سخن فخر رازی در ترجیح وجوه دیگر شأن نزول آیه تبلیغ
• (البرهان) زرکشی و (الانقان) سیوطی، ترتیب آیات بی تردید توقیفی است
• آیت الله خویی (ره) جمع و ترتیب قرآن در زمان پیامبر بوده است و لا غیر
• مصحف علی (ع) و رعایت ترتیب نزول سور به روایت ابن ندیم
• آیه دوم از آیات غدیر: آیه اکمال (آیه سوم سوره مائده)
• تطابق شأن نزول آیه اکمال با قول به اینکه پیامبر بعد از غدیر 81 روز فقط عمر کردند.
• ردّ خدشه آلوسی در سند حدیث، اخبار شأن نزول آیه اکمال خبر واحد نیست!
• شخصیت پیچیده آلوسی
• آیه سوم از آیات غدیر: آیات اول سوره معارج (سأل سائل بعذاب واقع...)
• اشکالات ابن تیمیه به شأن نزول این آیات و جواب آنها
• پاسخ استاد یوسفی غروی به شبهه مکی بودن آیات سوره معارج
• (نزول تذکیری) تعبیر علامه طباطبایی از قرائت آیه بعد از نزول سابق
• اشاره ای کوتاه به عنوان فصل «عید الغدیر فی الاسلام»
• رد سخن ناصواب مقریزی در (خطط) و نویری در (نهایة الأرب)
جلسه پنجم
۱۶ اسفند ۱۴۰۱ش.
• عید غدیر اختصاصی به شیعه ندارد عید مسلمانان است
• چرا عنوان فصل (عید الغدیر فی الاسلام) است؟
• تعبیر ابوریحان بیرونی در (الآثار الباقیة) و ابن طلحة در (مطالب السؤول) از عید غدیر
• تفسیر فرات کوفی
• روایات ائمه اطهار (ع) در عید بودن روز غدیر
• حدیث التهنئة
• حدیث تهنیت به روایت ابن جریر طبری در (کتاب الولایة)
• ناقلان حدیث تهنیت
• گفتگوی تأمل برانگیز سعید بن مسیب و سعد بن ابی وقاص در باره حدیث غدیر
• آیا کتاب «سرّ العالمین و کشف ما فی الدارین» از ابوحامد غزالی است؟
• دلایل عدم انتساب کتاب سرّ العالمین به غزالی از دیدگاه استاد جلال الدین همایی
• (یوم التتویج) روز تاج نهادن در روز غدیر
• (سحاب) عمامه خاص پیامبر (ص) که آن را بر سر علی (ع) گذاشت
• معرفی اجمالی کتاب (السیرة الحلبیة)
• اتهام مَلَطی به شیعه: (أقبل علیٌ فی السحاب) طور دیگری تأویل کرده‌اند!
• اقسام حدیث متواتر: متواتر لفظی و متواتر معنوی
• صحت حدیث غدیر غیر قابل انکار است
• لیست چهل و سه نفر از محدثین اهل سنت که حدیث غدیر را صحیح دانسته‌اند
• توصیه امیرالمؤمنین (ع): از قلّت عددتان نهراسید!
• فرمایش قابل تأمل امام باقر (ع) به حمران بن اعین: «ألا أحدّثک بأعجب من ذلک؟»
• یکی از روشهای آمار گیری از نفرات دشمن در زمان صدر اسلام
• سوز و گذاز علامه امینی درعشق به امیرالمؤمنین
• زهد و تقوای علامه از زبان محقق طباطبایی (ره)
جلسه ششم
۲۱ اسفند ۱۴۰۱ش.
• جای هیچ انکار نیست «الا من یتعامی عن الشمس الضاحیة»
• الغدیر: ج 1، ص 573 «محاکمة حول سند الحدیث» پاسخ چند شبهه درباره حديث غدير
• مشهورترین احادیث متواتر
• حافظ سجستانی حدیث غدیر را از صد و بیست صحابی روایت می‌کند
• سخن ابن صلاح شهرزوری درباره حدیث متواتر
• (مقباس الهدایة) مرحوم مامقانی و مستدرکات آن
• حدیث منزلت از نظر کثرت طرق بی نظیر است
• شبهه ابن حزم و ابن تیمیه در حدیث غدیر
• شبهه اول: غیر از احمد بن حنبل حدیث غدیر را روایت نکرده است!
• (جمع الجوامع) یا (الجامع الکبیر) جلال الدین سیوطی
• شبهه دوم: بخاری و مسلم حدیث غدیر را نیاورده‌اند!
• مشایخ بخاری و مسلم حدیث غدیر را روایت کرده‌اند.
• لیست 29 تن از مشایخ بخاری که راوی حدیث غدیر هستند
• به مرور زمان انکار حدیث غدیر شدت پیدا کرده است
• ابن حزم و تواتر، جناب ابن حزم ملاک تواتر از نظر شما چیست؟
• در مسئله ای فقهی ابن حزم تنها با روایت چهار راوی حکم به تواتر کرده است.
• «الائمة من قریش» را ابن حزم متواتر حساب کرده است
• سخن پیرامون شخصیت ویژه ابن حزم اندلسی
• کتاب شناسی ابن حزم
• ابن حزم: ایرانی ها در اسلام فرقه سازی کردند و تشیعشان از روی دشمنی با اعراب است
• ابن حزم حکایت توطئه عقبه را در (المحلی) نقل کرده است نام شیخین هم هست
• مسلم نیشابوری روایت توطئه ترور پیامبر را تقطیع کرده است
• ابن حزم: قتل بر اساس اجتهاد قصاص ندارد
• ابن حزم اجتهاد ابن حزم را در قتل علی (ع) اجماعی می‌داند
• بحث اجتهاد صحابه واقعا چالشی است
• حکایت طنز آمیزی از (ربیع الابرار) زمخشری در باره عمران بن حطان
• قتل عام بیست هزار شیعه توسط خلیفه عثمانی بر اساس یک اجتهاد!
• تطور اصطلاح اجتهاد در طول تاریخ اسلام
جلسه هفتم
۶ فروردین ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1؛ ص 573 «محاکمة حول سند الحدیث»
• اقوال محققان پیرامون انتساب کتاب (سرّ العالمَین) به ابوحامد غزالی
• آیا غزالی آخر عمرش شیعه شده است؟ دیدگاه قاضی نورالله شوشتری
• تأملی در سخن غزالی در (المنقذ من الضلال) او و (حجّة الکلام) دشتکی شیرازی
• مروری بر دو شبهه: در مسند احمد و در صحاح حدیث غدیر نیامده است!
• شبهه دیگر: خبر غدیر خبر واحد است!
• ابن حجر «حدیث صلاة ابی بکر» را با هشت راوی متواتر می شمارد
• «لسان ابن حزم و سیف الحجّاج شقیقان»
• دیدگاه عمومی در باره ابن حزم اندلسی
• فربه شدن شبهه‌ها در باره غدیر به مرور زمان
• ابن حزم: ابن ملجم در کار خود اجتهاد کرده است و در هر صورت مأجور است
• اجتهاد مذموم چه بلایی بر سر مسلمین آورده است
• شما که عمل صحابه را حجت می‌دانید، کسی به قصاص ابن ملجم معترض بود؟
• ابن جریر طبری در (تهذیب الآثار) هم کار ابن ملجم را اجتهاد دانسته است.
• روایات گوناگون در خصوص شیوه قصاص ابن ملجم
• روایت شیخ مفید در (الارشاد) درباره قصاص ابن ملجم
• مقاله «بازخوانی روایات قصاص ابن ملجم» از مصطفی صادقی کاشانی
• تلاش امویان برای وارونه جلوه دادن فضائل اهل بیت (ع)
• پشیمانی ابوبکر از سوزاندن فجائه اسلمی
• ابن بطوطه از قبر ابن ملجم گزارش می دهد (محلی در غرب کوفه)
• اسم کتاب ابن حزم (الفِصَل) است یا (الفَصْل) است؟ کتاب (ابن حزم و منهجه في دراسة الادیان)
• تکلّف قدماء برای جور کردن قافیه در عناوین آثارشان
• حکایت کتاب (ضرب شمشیر بر منکر غدیر) و (پاسخ یک دهاتی به آیة الله محلاتی)
• ابن حزم بسیار تند و بد زبان است
جلسه هشتم
۸ فروردین ۱۴۰۲ش.
• مجلسی اول (ره) در (ریاض المؤمنین): بهترين اذکار، تحصيل علوم دينيه است
• معرفی مقاله «حدیث پشیمانی» از دکتر محمد الله اکبری
• الغدیر: ج 1، ص 593 (و من نماذج آرائه)
• آیا می‌توان ابن حزم را ناصبی شمرد؟
• مکاشفه ابن عربی در خصوص منزلت والای ابن حزم
• عالمانی از اهل سنت که ابن تیمیه را ناصبی دانسته‌اند
• ملاک و معیار ناصبی بودن چیست؟
• ابن تیمیه: آیه (لا تقربوا الصلاة و انتم سکاری) در حقّ علی (ع) نازل شده است
• پایان نامه «اندیشه‌های کلامی ابن حزم» از آقای وحید صفری
• ابن حزم: قاتل عمار در صفّین هم اجتهاد کرده است
• بحثی پیرامون موضوع فضائل
• ملاک زیادت و نقصان فضائل یک شخص چیست؟
• دکتر حسن حنفی: ارائه مقیاس واحدی برای سنجش فضائل دشوار است
• لیست پنجاه نفره ذهبی از سابقین در اسلام در کتاب (سیر اعلام النبلاء)
• فضائل و مناقب کم نظیر عمار
• «آخر شربة تشربه من الدنیا» پیشگویی پیامبر (ص) از شهادت عمار
• «تقتلک الفئة الباغیة» حدیث مشهوری که در جنگ صفین ولوله‌ای بپا کرد
جلسه نهم
۱۳ فروردین ۱۴۰۲ش.
• «ارتد الناس بعد النبی الا..» یعنی تا آخر پای کار ایستادند
• جایگاه روایی عمار یاسر، 62 روایت در مسند ابن مخلد از عمار نقل شده است
• بقی بن مخلد (276-201) و تلاش سی ساله در طلب حدیث
• به هر ملاکی توجه شود عمار از پیشگامان در فضائل است
• در جلد نهم الغدیر علامه به تفصیل در باره عمار خواهد پرداخت
• (دلائل النبوة) یا (أعلام النبوة) گونه ای از تألیف در فرهنگ اسلامی
• (أعلام النبوة) ابوحاتم رازی کتاب جالبی است
• آیا محمد بن زکریای رازی ملحد بوده است؟
• استاد محمد تقی دانش پژوه و رساله (الشکوک علی جالینوس) محمد بن زکریای رازی
• ابن کثیر: «تقتلک الفئة الباغیة» از دلائل النبوة است. فتنه ای در راه است.
• تا الان هم این حدیث پیامبر(ص) برای اهل سنت مشکل ساز است.
• تندی معاویه با عمروعاص: مگر هر چه شنیده ای باید نقل کنی؟
• چرا در باره قاتل عثمان نمی گوئید اجتهاد کرده است؟
• حکایت جالب حجاج بن یوسف ثقفی و ابوالغادیة قاتل عمار
جلسه دهم
۲۷ فروردین ۱۴۰۲ش.
• قاتل عمار به کار خود افتخار می‌کرد
• مقصود از (اَلسّٰابِقُونَ‌ الْأَوَّلُونَ‌) چه کسانی بوده اند؟
• معاویه کاتب وحی است ولی علی (ع) کاتب وحی نیست!
• محدثینی که راه چاره را خدشه در حدیث «تقتلک الفئة الباغیة» دیده‌اند
• «وَ إِنْ‌ طٰائِفَتٰانِ‌ مِنَ‌ الْمُؤْمِنِينَ‌ اقْتَتَلُوا» پس مؤمنین هم با مؤمنین جنگ می‌کنند
• ذهبی مسلمین زمان خلفا را سه دسته می‌کند و دسته سوم را ناصبی می‌شمارد
• تاسف عبدالله بن عمر بر عدم شرکت در جنگ صفین علیه معاویه
• (عدالت صحابه) رکن اساسی مذهب اهل سنت است
• قاضی عیاض و بیهقی: حدیث «اصحابی کالنجوم» ضعیف و مجهول است
• صحابی کیست؟
• سه منبع کهن علوم حدیث اهل سنت
• جایگاه علمی ابوزرعه رازی
• ابوزرعه: کسی که یکی از صحابه را تنقیص کند زندیق است
• کسانی هم مثل تفتازانی و شوکانی و عبده و ابوریه کلیت عدالت صحابه را قبول نکردند
• فرقه‌ای به نام کاملیّه همه صحابه را کافر می‌دانند
• توجیهات بیش از حدّ ابن العربی در کتاب (العواصم من القواصم)
• کتاب (اعلام الموقّعین عن ربّ العالمین) این قیّم جوزی
• بحث اجتهاد در (معالم المدرستین) علامه عسکری
• اجتهاد و تأویل، بابی گشوده برای توجیه تمام خطاها
• بار منفی اصطلاح اجتهاد فقهی تا قبل از محقق حلّی (ره)
• تا زمان صاحب عروه بحث اجتهاد و تقلید بحثی اصولی بود
جلسه یازدهم
۲۹ فروردین ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1، ص 609 (مفاد حدیث الغدیر)
• سخن عجیب احمد امین مصری در کتاب (ظهر الاسلام)
• فاضل قوشجی و توجیه خطاهای شیخین بر اساس اجتهاد و تأویل
• سید مرتضی رضوی کشمیری (ره) و کتاب (مع رجال الفکر فی القاهرة)
• استاد مصری که در صدد بود (فلسفتنا) ی شهید صدر را کتاب درسی قرار دهد
• سفر احمد امین به نجف و دیدار با مرحوم کاشف الغطاء
• توجه شهید صدر (ره) به آثار فلسفی غربیان از طریق نویسندگان مصری
• کتاب (من حیاة الخلیفة عمر بن الخطاب)
• اخلاص و جهاد بی نام و نشان، حکایت افراد فراوانی در طول تاریخ
• بررسی دلالت حدیث غدیر
• ابوعبیده معمر بن مثنی (م 210) از پیشگامان لغت شناسی در اسلام
• نامه معاویه به امیرالمؤمنین علیه السلام در تفاخر و جواب حضرت
• حکایت کتاب (المعرفة) ابراهیم ثقفی کوفی (م 283)
• روایت ثقفی از نامه های حضرت به محمد بن ابی بکر در کتاب (الغارات)
• شیفتگی معاویه نسبت به فصاحت و بلاغت کلام علی (ع)
• نوشته های امیرالمؤمنین را معاویه می گوید بگویید مال ابوبکر است
• « أخفوا هذا الكتاب لا يقرأه أهل الشام فيميلوا إلى ابن أبي طالب»
• اشاره کوتاهی به شخصیت قیس بن سعد بن عباده
جلسه دوازدهم
۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1، ص 609: «و تتابع هذا الفهم فيمن بعدهم من الشعراء و رجالات الأدب حتى عصرنا الحاضر»
• فهم ولايت و رهبرى از لفظ (مولى) امرى قطعى در تاريخ بوده است.
• فهم حاضرین، تهنیت گفتن آنها، واکنش اعرابی در (سأل سائلً) از جمله قرائن است
• اجتجاجات به حدیث غدیر، گواه خواهی و حجت آوری به آن
• شاهد طلب کردن امیرالمؤمنین (ع) در روز رحبه (حدیث الرحبة)
• حدیث سوارگان در کوفه (حدیث الرکبان)
• (ربیع الابرار و نصوص الاخیار) جار الله زمخشری
• حکایت جالب گفتگوی معاویه با شیر زنی به نام (دارمیه حجونیه)
• کلمه (مولی) به معنی (اولی) در آیه (مَأۡوَىٰكُمُ ٱلنَّارُۖ ‌هِيَ ‌مَوۡلَىٰكُم) درسوره حدید
• روایات تفسیری ابن عباس، کتاب (تنویر المقباس)
• (حَبر الأمة) و دیدگاههای مختلف در باره مرویات تفسیری او
• محمد بن السائب الکلبی و تفسیر او
• تفسیر فراء همان (معانی القرآن) اوست
• استشهاد فخر رازی به بیتی از لَبید بن ربیعه
• طه حسین در (فی الشعر الجاهلی): در لغت باید به قرآن استشهاد کرد نه به اشعار عربی
• (کتاب القُرْطَین) ابن مطرف، تجمیع دو کتاب (غريب القرآن) و (مشكل القرآن) ابن قتیبة
• قاضی زوزنی (م 486) و شرح معلّقات سبع
• واحدی نیشابوری و سه اثر در تفسیر قرآن
• علاء الدین قوشجی و شرح تجرید خواجه طوسی
جلسه سیزدهم
۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1، ص 619: «و من الفریق الثانی ... »
• 27 نفر از مفسرین طراز اول که استعمال (مولی) را در معنای (اولی) متعیّن دانسته اند
• دسته دوم: عالمانی که (اولی) را یکی از معانی (مولی) یاد کرده اند
• تفسیر (الکشف و البیان) ابواسحاق ثعلبی (م 427)
• گونه های تفسیر مأثور (روایی): مُسند و مجرّد
• نقل اسرائیلیات ،مشکل اساسی تفسیر ثعلبی
• تفسیر خازن (لباب التأویل فی معانی التنزیل)
• تلخیص یک اثر ممکن است مشتمل بر زیاداتی بر اصل آن باشد
• (مولی) در آیه ای دیگر از قرآن کریم ( أَنْتَ مَوْلانا فَانْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرينَ) بقرة/286
• (احکام القرآن) ابنُ العربی ابوبکر محمد بن عبدالله اِشبیلی مالکی (م 543)
• تفسیر ابونصر دَرواجَکی (تفسیر الزاهد)
• تفسیر (البحر المحیط) ابوحیّان اندلسی، تفسیری با جنبه ادبی قوی
• غریب القرآن ابوبکر سِجستانی عزیزی (نزهة القلوب)
• شخصیت ویژه فخر رازی، جایگاه علمی و زندگی عجیب او
• فخر رازی در (نهج البلاغة عبر القرون) محقق طباطبایی (ره)
• شرح حال فخر رازی در (طبقات الشافعیة) سُبکی خواندنی است
• پشیمانی فخررازی از غوص در علم کلام در واپیسن روزهای زندگانی اش
• فخر رازی و حدیث غدیر
• عبارات صاحب عبقات (ره) در رد دیدگاه ناصواب فخر رازی درباره حدیث غدیر
• عموم کسانی که در سند حدیث غدیر خدشه کرده اند حدیث شناس نبوده اند
• سخن فخر رازی در خصوص مفاد حدیث غدیر
جلسه چهاردهم
۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1، ص 623 «کلام الرازی فی مفاد الحدیث»
• فخر رازی : اصلاً در لغت (مولی) به معنی (اولی) نیامده است
• مهمترین کتاب کلامی فخر رازی (نهایة العقول) است
• (دانشگاه مصری در نجف) عنوان گزارش سفر احمد امین مصری به نجف در (مجلة العرفان)
• موقعیت ویژه مرحوم شیخ محمد حسین کاشف الغطاء (ره)
• ادعای فخر رازی: استعمال مترادفین به جای یکدیگر شرط ترادف است
• جواب علامه: استدلال فخر ناتمام است، ترادف در ذات معانی است نه در مشتقّات
• جایگاه ممتاز «نجم الائمة رضی الدین استرآبادی» در ادبیات
• خالد بن عبدالله اَزهَری: قاعده استعمال مترادفین به جای یکدیگر کلیت ندارد
• اشکال دیگر علامه امینی به فخر رازی
• ابوالحسن رمانی در رساله‌ای الفاظ مترادف را جمع کرده است
• جناب فخر رازی، این اشکال دربسیاری از مترادفین ها جاری است!
• مولی در «أیما امرأة نُکحت بغیر إذن مولاها» به چه معناست؟
• ابن حجر در (الصواعق المحرقة) معنای اولی در «من کنت مولاه» را پذیرفته است
• رد ادعای سخیف مولوی عبدالعزیز دهلوی در کتاب (التحفة الاثناعشریة)
• «اعلم الناس بالفرائض علی بن ابی طالب» است نه زید بن ثابت
• مسئله معروف به (مسئله منبریه)
• (مولی) به معنی (اولی) در فرمایشات خود پیامبر اکرم (ص) آمده است
جلسه پانزدهم
۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1، ص 632 «کلمةٌ أخری للرازی»
• کسانی که در این مدعای بی اساس از فخر رازی تبعیت کرده اند
• سرگذشت کتاب (التحفة الانثی عشریة)
• قاضی پاناپتی و کتاب (سیفُ المَسلول للسنّة العلیاء علی الذین فرّقوا دینهم و کانوا شِیَعا)
• عبارت قِفطی در (اَخبار النحاة) در باره ضعف فخر رازی در ادب عربی
• ابن شُحنة حلبی حنفی در (روض المناظر في علم الأوائل والأواخر) هم همین را گفته است
• چند جواب به اشکال فخر رازی که «هیچ گاه مفعل به معنی افعل نیامده است»
• کلمه عجاف نمونه نقص کلام رازی است (...يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجافٌ) سورة يوسف: 43
• (عجارده) فرقه ای از خوارج که معتقدند سوره یوسف جزو قرآن نیست!
• نکاتی از تفسیر ابن عاشور ذیل آیه (وَ قالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرى‏ سَبْعَ بَقَراتٍ سِمانٍ..)
• خواب خودتان را برای کسی تعریف نکنید
• مناظره ابن عباس و معاویه در بیان تفاخر بر یکدیگر
• هاشم جدّ پیامبر (ص) و خصال نیک او
• حکایت هاشم و عبد شمس که برادر دوقلو بودند
• «عمروُ العُلی هشَم الثریدَ لقومه» بیت شعری معروف در توصیف جناب هاشم
• «جواب الرازی عمّا اثبتناه» اگر رازی انصاف داشت چنین نمی گفت.
• تلاش فیروزآبادی صاحب قاموس و اقران او برای ثبت معانی استعمالی لغت عربی
• حجیّت قول لُغَوی واقوال مختلف درباره آن
• اشکالاتی چند در استناد به اقوال لغت شناسان
• قول رجالیون از چه بابی حجّت است؟
• یادی از شیخ محمد غروی (ره) صاحب کتاب (الامثال فی نهج البلاغة)
• محقق طباطبایی (ره) و عنایت به کتاب (تاج العروس) زَبیدی
• صاحب تحفه اثنی عشریه :حدیث غدیر قابل استناد نیست چون هیچ گاه مولی به معنی ولی نیامده است!
• تصریح دو شخصیت مهم ادبی مبرد و فرّاء در اینکه (مولی) و (ولی) در لغت عربی یکی است.
جلسه شانزدهم
۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
• خلاصه ای از اشکالات فخر رازی به حدیث غدیر
• الغدیر: ج 1 ، ص 640 «نظرة فی معانی المولی»
• پیش از این صاحب عبقات سخنان بزرگان در مذمت فخر رازی را گردآوری کرده است.
• «کلمات فی ذم الفخر الرازی» را در (نفحات الازهار) ملاحظه کنید
• سخن جالب ابن حجر در باره فخر رازی
• حکایت تألیف کتاب (الشجرة المبارکة)
• (27) معنی برای کلمه (مولی)
• (اولی به) معنای اصلی (مولی) و بقیه معانی فرعی هستند
• علامه امینی از (عبقات الانوار) بهره زیادی برده است
• پیشگام در بیان این معانی کلمه مولی شیخ مفید و بعد از آن ابن بطریق بوده است
• در مناقب نویسی بین علمای شیعه ابن بطریق جایگاه ویژه دارد
• اهمیت مکتب حله
• درس خواندن نزد اهل سنت از شاخصه های علامه حلی و اعلام حله بوده است
• ابن بطریق در (العمدة) معانی مولی را ذکر می کند.
• شیخ مفید مقدّم بر ابن بطریق در بیان این معانی است
• جایگاه والا و شخصیت علمی (معلم الأمة شیخ مفید)
• جهل و تعصب شدید ذهبی در بیان شرح حال شیخ مفید از «سیر أعلام النبلاء»
• تجلیل ابوحیان توحیدی در (الإمتاع و المؤانسة) از شیخ مفید
• دو رساله شیخ مفید «اقسام المولی فی اللسان» و « رسالة في معانی المولی»
• حکایت مناظره جالبی که آن را شیخ مفید نقل می کند
• مناظره با عالم معتزلی در خصوص معنی مولی در (الفصول المختارة)
• استشهاد به بیت شعری از الأخطَل شاعر مسیحی بنی امیه
• تعلیقه زیبای محقق طباطبایی (ره) در ذیل معرفی رساله شیخ مفید
• حتی در وادی عرفان هم فخر رازی مایل بود سرَکی بکشد (حکایت جالبی به نقل از صاحب عبقات)
جلسه هفدهم
۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1، ص 651 « القرائن المعيِّنة متّصلة و منفصلة»(بيست قرينه در اثبات مولى به معنى اولى)
• نتیجه بررسی یکایک بیست و هفت معنای ذکر شده در لفظ (مولی)
• جامع معانى مولى همان (اولى بالشیء) است
• قرائنی هست (20 قرینه) که نشان می‌دهد پیامبر (ص) همین معنا را اراده کرده است
• بحث (سیاق) نه فقط در تفسیر آیات قرآنی بلکه در فهم احادیث هم بسیار مهم است
• روایت پرسش از عایشه درباره «ان کان الشؤم فی الشیء ففی النساء»
• مقاله‌ای در مجله (امامت پژوهی) «تفسیر حدیث غدیر به دوستی و پیامدهای آن»
• حکایت قابل توجه گفتگوی أدفوی و بدرالدین ابن جماعة به روایت ابن حجر
• سیاق حدیث غدیر را باید ملاحظه کرد و بعد معنا کرد
• کتاب (الدرر الکامنة فی اعیان المأة الثامنة) ابن حجر عسقلانی
• مشکل شرح حال نگاری، حکایت گفتگوی جناب هوشنگ اتحاد و استاد ایرج افشار
• قرینه‌ها، بیست نشانه را علامه امینی می‌شمارد
• قرینه اول، صدر حدیث غدیر، 64 عالم سنی حدیث غدیر را با این مقدمه نقل کرده‌اند
• در احوالات ابن جوزی و سبط ابن جوزی
• کتاب (صید الخاطر) ابن جوزی
• کتاب (تذکرة الخواص) سبط ابن جوزی
• سبط ابن جوزی ابتدا حنبلی و بعد حنفی شده و قطعا شیعه نبوده است
• قرینه دوم، ذیل حدیث غدیر «اللهم وال من والاه...»
• شعر ابن طباطبا و یادی از مرحوم آیت الله شیخ محمدرضا جعفری (ره)
• قرینه بعد: اقرار گرفتن پیامبر (ص) از مخاطبان با عبارت «من ولیّکم»
• قرینه بعدی: «الله اکبر علی إکمال الدین»
• نام کتاب شیخ صدوق ترجیحا (کمال الدین) است نه (اکمال الدین)
• قرینه پنجم: «کأنی قد دعیت فأجبت» پس مسئله در بیان مسئله مهم و خطیری است
• قرائن حالیه و سیاق کاملا تعیین کننده است، همسایه ، وارث...
• «قدر متیقن در مقام تخاطب» در اصول فقه
• افادات استاد صدرایی خویی حفظه الله حاضر در جلسه
جلسه هجدهم
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1، ص 652 «القرائن المعینة متصلةً و منفصلةً»
• اجمالی از پنج قرینه گفته شده در جلسه قبل.
• سبط ابن جوزی و کتاب (تذکرة الخواص)
• ابن جوزی امام عسکری (ع) را از حیث رجالی تضعیف کرده است.
• مرحوم خوانساری صاحب (روضات الجنات): ابن جوزی محتملا شیعه بوده است!
• جوابهای رندانه ابن جوزی
• کتاب (صید الخاطر) باب عنوان «نعوذ بالله من سوء الفهم» را ملاحظه کنید
• حکایتی شنیدنی از (صید الخاطر) ابن جوزی
• ابن جوزی حدیث رد شمس را در (تلبیس ابلیس) از مجعولات شیعه شمرده است
• مجلس وعظ ویژه سبط ابن جوزی
• شمس الدین ذهبی در (میزان الاعتدال) سبط ابن جوزی را شیعه یاد کرده است
• کتاب (الرد علی المتعصب العنید المانع من ذمّ یزید) ابن جوزی
• (مرآة الزمان) سبط ابن جوزی چهل جلد در تاریخ اسلام
• یاد کوتاهی از محمد آصف فکرت
• ذهبی سبط ابن جوزی را شیعه دانسته تا از اعتبار کتابش بکاهد
• پیرامون کتاب (الدرر الکامنة في أعیان المأة الثامنة) ابن حجر عسقلانی
• (انباء الغمر بأبناء العمر) کتاب دیگر ابن حجر عسقلانی
• قرینه ششم فرمایش پیامبر اکرم (ص) : « هنِّئوني هنِّئوني....» به من تبریک بگویید.
• مروری مجدد بر «حدیث تهنیت» در جلد اول الغدیر
• تبیین فقره (والله یعصمک من الناس) در آیه قرآنی
• قرینه هفتم: « فلیبلّغ الشاهد الغائب»
• قرینه هشتم: «الله اکبر علی اکمال الدین...»
• کتاب (حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء) ابونعیم اصفهانی و (صفة الصفوة) ابن جوزی
جلسه نوزدهم
۲ خرداد ۱۴۰۲ش.
• کنگره بزرگداشت چهاردهمین قرن واقعه غدیر در شهر لندن
• مقدمه کتاب (الغدیر فی التراث الاسلامی): «رواة الغدیر کثیرون للغایة .. قلیلون للغایة»
• حکایت گفتگوی عبدالله بن علقمه با صحابی رسول الله ابوسعید خدری در باره حدیث غدیر
• درنگی در مذهب و عقیده ابونعیم اصفهانی
• کتاب شناسی ابونعیم اصفهانی، مجموعه آثار را باید دید و بعد قضاوت کرد
• (ما نزل من القرآن فی علی) ابونعیم و (النور المشتعل) بازسازی شده آن
• (اربعین حدیثا فی المهدی) ابونعیم و (العَرف الوَردی) سیوطی
• کتاب (الامامة و الردّ علی الرافضة) ابونعیم اصفهانی، دکتر حسن انصاری: همین کتاب در رد تشیعش کافی است
• کتاب(صفة النفاق و نعت المنافقین) ابو نعیم اصفهانی
• مقبره ابونعیم در اصفهان و نقل سخن صاحب (روضات الجنات)
• محمد حسین خانون آبادی: جدّ من علامه مجلسی ابونعیم را شیعه می دانسته
• عبارات ابونعیم در شرح حال حضرت در (حلیة الاولیاء) زیباست
• سخن عجیب ابن تیمیه در ذیل آیه 96سوره مریم (سیجعل لهم الرحمن وداً)
• ابن تیمیه: «علی یا مؤمن نبود و یا عمل صالح انجام نداده است»!
• اصفهان در برهه ای از تاریخ موطن محدثین برجسته بوده است
• قرینه نهم سخن پیامبر اکرم (ص): «اللّهمّ أنت شهيد عليهم أنّي قد بلّغت و نصحت»
• نکته ای ادبی از مرحوم استاد عبدالستار الحسنی البغدادی
• قرینه دهم و یازدهم ، کلمه (نصب) قرینه است
جلسه بیستم
۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1، ص 662 «القرینة الثالثة عشرة»
• کتاب (فرائد السمطین فی فضائل المرتضی و البتول والسبطین) حمّوئی
• (ترجمة الامام علی علیه السلام من تاریخ ابن عساکر) و کتاب (عقد الدرر فی اخبار المهدی المنتظر)
• سه اثری که حاصل تلاش محقق طباطبایی (ره) بوده است « و قد شاء اللّه أن يوفق غيري لتحقيقها و نشرها»
• شخصیت (صدرالدین حمویی) و خاندان بزرگ حمویی
• شرح حال مفصل حمویی در (اهل البیت فی المکتبة العربیة) محقق طباطبایی
• احوالات شیخ الاسلام (سعدالدین حمویی) از مشایخ و اقطاب بزرگ صوفیه
• حکایت جشن اسلام آوردن غازان خان مغول در منطقه‌ای بین دماوند وفیروزکوه
• اسلام آوردن 200 هزار نفر در یک ماه و پیدایش اصطلاح (ترکمان) به نقل از زبیدی
• «نقش خاندان حَمّویی در اسلام آوردن ایلخانان» یادداشتی از دکتر احمد خامه یار
• نقل یک رؤیا از مرحوم والد (ره) و یادی از شیخ محمد غروی (ره)
• شگفت آنکه شمس الدین ذهبی از حمویی صاحب فرائد تجلیل کرده است
• خاندان حمویی در (القول المتین فی تشیع الشیخ الاکبر محی الدین) شیخ قاسم طهرانی
• قرینه چهاردهم: روایت زید بن ارقم از واقعه غدیر خم
• سخن پیرامون (ابن شهاب زُهری)
• ابن تیمیه ابن شهاب زهری را اعلم از امام سجاد (ع) می داند!
• معنای کلمه (خَتَن)
• زید بن ارقم حتی از داماد خود هراس دارد که حدیث غدیر را برایش روایت کند!
• حکایتی مشابه از عطیه عوفی
• حبّ علی (ع) برای جرح یک راوی کافی است «تو اهل فضلی و دانش همین گناهت بس»
جلسه بیست و یکم
۹ خرداد ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1، ص 664 «القرینة الخامسة عشرة»
• ابن شهاب زُهری محمد بن مسلم (م 124)
• قرینه پانزدهم: احتجاج امیرالمؤمنین به حدیث غدیر در رحبه مسجد کوفه
• معنای اصطلاح (رحبة)
• امیرالمؤمنین علیه السلام کجا دفن شدند؟
• قرینه شانزدهم: حدیث الرُکبان (سوارگان)
• (رَهط) به چه معناست؟
• قرینه هفدهم: نفرین امام علیه السلام
• گرفتار شدن انس بن مالک به نفرین امیرالمؤمنین (ع)
• (المنحرفین عن امیرالمؤمنین) عنوان فصلی از شرح ابن ابی الحدید معتزلی
• «التعرّب بعد الهجرة» چیست؟
• توصیه امام به حارث همدانی: در شهرهای بزرگ منزل کن که مرکز اجتماعات مسلمین است
• بررسی احوالات انس بن مالک
• نقد محقق طباطبایی (ره): جواب انس به امام جز بهانه ای واهی چیزی نبود.
• حکمت 311 نهج البلاغه، بهانه فراموشی دیگری از جانب انس
• جواب شریف رضی در امتناع از امضای طومار نفی سیادت فاطمیان مصر
• نقد محقق طباطبایی بر ذهبی: جرم ابو اسرائیل ملایی چیست که او را تضعیف کرده‌اند؟
• یک بام و دو هوا ی اهل سنت در جرح و تعدیل راویان
• کار عجیب عجلی در کتاب (الثقات)
• احوالات عجیب حریز بن عثمان ناصبی
• حریز بن عثمان «انت منی بمنزلة قارون من موسی» صحیح است
• تعلیقه کوبنده بشار عواد معروف بر کلام خطیب بغدادی: ناصبی بودن حریز قطعی است
• شیخ صدوق پنج روایت از راویان ناصبی در مناقب امیرالمؤمنین ع نقل کرده است
• محقق طباطبایی: مناشده های کوفه شاهد گویایی بر مظلومیت امیرالمؤمنین است
• انس بن مالک در دیدار با زهری: از سنت پیامبر چیزی جز نماز باقی نمانده است
• کم لطفی انس بن مالک از ماجرای حدیث طیر شروع می شود
• سخن شگفت ابن کثیر در باره حدیث طیر بعد از روایت آن از طرق فراوان
• ابوالطفیل (آخرین صحابی پیامبر) و حدیث غدیر، علامه: وجه تردید ابوالطفیل چیست؟
جلسه بیست و دوم
۱۶ خرداد ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1، ص 666 «القرینة التاسعة عشرة»
• قرینه نوزدهم: انکار حارث فهری (یا جابر بن النضر بن الحارث) و نزول آیات اول سوره معارج
• قرینه بیستم:«ویلک هذا مولای» اقرار عمر بن الخطاب بر اینکه علی (ع) مولای اوست
• محبّ الدین طبری فقیه شافعی حرم مکّی (م 694)
• دو کتاب (الریاض النضرة فی فضائل العشرة) و (ذخائر العقبی فی مناقب ذوي القربی)
• (وسیلة المآل فی عدّ مناقب الآل) ابن باکثیر مکّی (م 1047)
• احمد زینی دحلان و آثار او
• اقبال احمد زینی دحلان در نشر آثارش در اولین چاپخانه مکه مکرمه
• علامه امینی: با تجمیع این قرائن بیستگانه هیچ شک و شبهه ای باقی نمی ماند
• رسوائى يك تلاش مذبوحانه (روایتی نامقبول از نهایة ابن اثیر و سیره حلبیه)
• شرح حال اسامة بن زیدّ
• زید بن حارثة (حِبّ رسول الله، زید الحِبّ)
• مواضع سیاسی اسامه بعد از رحلت پیامبر (ص)
• برداشت مثبت جناب محمدی اشتهاردی از اسامه در (سپهسالار جوان صدر اسلام)
• دیدگاه ویلفرد مادلونگ در باره جانشینی پیامبر (ص)
• خلیفه دوم اسامه را در عطا بر فرزندش عبدالله مقدم کرد
• برخورد کریمانه اهل بیت با اسامه تا آخر عمرش
• روایت شیخ مفید در الارشاد در بیان امتناع کنندگان از یاری امیرالمؤمنین (ع)
• نکته‌ای تاریخی از استاد علی بهرامیان در خصوص روایات فضائل اسامه و پدرش زید
• کتاب (تثبیت الامامة و ترتیب الخلافة) ابونعیم اصفهانی و نقل روایاتی مخدوش
• اسامه نزد پیامبر محبوب تر ازعلی بوده است!
• خطبه (197) نهج البلاغه: «ولَقَدْ عَلِمَ الْمُسْتَحْفَظُونَ مِنْ أَصْحَابِ مُحَمَّدٍ..»
• نامه نگاری بین اسامه و ابوبکر در اول خلافتش به روایت الاحتجاج طبرسی
• «قَمِيصٌ قَمَّصَكَ اللَّهُ لَا تَخْلَعْهُ فَتَنْدَمَ » عمر باز هم جلوی ابوبکر را می‌گیرد
جلسه بیست و سوم
۲۱ خرداد ۱۴۰۲ش.
• ص 666 دنباله سخن: (فروکاستن اهمیت قضیه غدیر به مسئله‌ای شخصی و کم اهمیت)
• اسامه جزو هفت نفری بود که نه با علی ع بیعت کرد و نه درجنگ جمل یاری (روایت طبری)
• نامه های رد و بدل شده بین اسامه و ابوبکر به روایت احتجاج طبرسی
• موضوع جیش اسامه را دست کم نباید گرفت
• حافظ بَغَوی، ابن بنت مَنیع و گردآوری مرویات اسامه (مسند اسامة بن زید)
• احتجاج مأمون خیلفه عباسی به حدیث غدیر
• احوالات مأمون عباسی، مأمون شخصیتی ویژه بین خلفای بنی عباس
• داستان مناظرات زمان مأمون
• استخاره های جالب تاریخ، (یادداشتها و اندیشه ها) دکتر عبدالحسین زرین کوب
• حکایت عبرت آمیز مرگ مأمون
• «ذکر ما یتقرب به المأمون الی الرضا» در کتاب (عیون اخبار الرضا)
• فرمایش عجیب امام رضا (ع) درباره مأمون: « وَ لَا تَغْتَرُّوا مِنْهُ بِقَوْلِهِ فَمَا يَقْتُلُنِي وَ اللَّهِ غَيْرُهُ»
• مناظره مأمون با عالم سنّی در استشهاد به حدیث غدیر بروایت ابن عبد ربه در (العقد الفرید)
• علامه جعفر مرتضی: یک تحریف عامدانه (اسامه) را با (زید) جابجا کردند
• ابن مسکویه رازی و کتاب (ندیم الفرید) یا (انس الفرید)
• نامه مأمون عباسی به بنی هاشم و اشاره به فضائل بی همتای علی (ع)
• (بُریدَة بن الحصیب اسلمی) و حضور برجسته او در مقاطعی از تاریخ اسلام
• قبیله (بنی اسلم) و نقش آن در قضیه سقیفه بنی ساعده
جلسه بیست و چهارم
۲۳ خرداد ۱۴۰۲ش.
• تتمه‌ای از حکایت مناظره مأمون عباسی
• روایتی از تفسیر عیاشی و مجمع البیان در ذیل آیه : «اتَّخَذُوا أَحْبارَهُمْ وَ رُهْبانَهُمْ أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ‏»
• (بُریدة بن الحُصَیب) و قضیه مأموریت امیرالمؤمنین (ع) در یمن
• بهره بردای خالد بن ولید از ناخرسندی بریده از علی (ع)
• دیدگاه‌های مختلف در خصوص تاریخ نگاری شیخ مفید (ره) در (الارشاد)
• روایت خاص شیخ مفید از داستان بریده که پای خلیفه دوم هم در کار است
• بریده و بیعت با ابوبکر، بررسی نقلهای مختلف
• جواب امام صادق (ع) به سؤال ابان بن تغلب: دوازده نفر از اصحاب که با خلافت ابوبکر مخالفت کردند.
• نقل صاحب (روضة الصفا): « فقال بريدة : إنا لا نبايع إلا صاحب هذا البيت»
• ویلفرد مادلونگ: «جانشینی ذریّه پیامبر مطابق گفتمان قرآنی است»
• الغدیر: ج 1، ص 671 ، «احادیث تفسیر کننده معنی مولی و ولایت»
• کتاب (مسند شمس الاخبار من كلام النبيّ المختار) علی بن حمید القرشی (م 621)
• درباره شخصیت (عبدالله بن جعفر)
• حکایتی از جود و کرم عبدالله بن جعفر
• سخن هنری جرج فارمر پژوهشگر تاریخ موسیقی درباره عبدالله بن جعفر
• سخن هنری جرج فارمر پژوهشگر تاریخ موسیقی درباره عبدالله بن جعفر
• نوشتار استاد اکبر ثبوت در دفاع از عبدالله بن جعفر
• سفر معاویه به مدینه و رفتن به خانه عبدالله بن جعفر به روایت ابوالفرج در اغانی
• تعلیقه محقق طباطبایی بر روایت ابن سعد در طبقات: کیف یصحّ الحدیث...؟
• احتجاج خواندنی عبدالله بن جعفر با معاویه، دهمین احتجاجی که علامه نقل می کند
جلسه بیست و پنجم
۳۰ خرداد ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج 1، ص 671 ، «الاحادیث المفسرة لمعنی المولی والولایة»
• احتجاج عبدالله بن جعفر در مجلس معاویه
• (سعد الدین حموّیه) و پدرش (صدر الدین حموّیه)
• مناشده امام در ایام خلاف عثمان به روایت حمویی در (فرائد السمطین) از (کتاب سلیم بن قیس)
• روایت شماره (25) کتاب سلیم بن قیس
• شخصیت جنجالی (حسن بصری)
• از (گنجینه دار علم و عرفان) تا (پیر پیران اهل نفاق)
• دیدگاه شریف مرتضی در (امالی) و ابن شهرآشوب در (مثالب النواصب) درباره حسن بصری
• (سبی عین التمر) و مدرسه تیزهوشان به تعبیر آیت الله مددی دام بقاه
• آیا روایات فضائل قریش ساختگی است؟
• مقدمه خلیل عبدالکریم در(قریش من القبیلة الی الدولة المرکزیة) خواندنی است
• کتاب سلیم بن قیس الهلالی
• دیدگاه علامه امینی (ره) درباره کتاب سلیم، مؤلف و کتاب هر دو اصیل و معتبر
• وجوه اهمیت کتاب سلیم
• دیدگاه‌های متفاوت و اقوال عالمان درباره کتاب سلیم (چهار قول)
• مقاله «اعتبار نسبی کتاب سلیم و ناشناخته بودن مؤلف آن» در پنج قول دسته بندی کرده است
• رابرت گلیو و نقد محتوایی حدیث دهم کتاب سلیم بر مبنای دانش هرمونوتیک
• کتاب (الاخبار الدخیلة) مرحوم شوشتری و حلّ عالمانه مشکل روایت سیزده امام
• علامه مجلسی و آیت الله خویی: اشکالات جزئی به اصل کتاب ضرر نمی زند
• علامه امینی نظرش در باره کتاب سلیم را در پاورقی بیان کرده است.
• کتاب (التنبیه والاشراف) آخرین تألیف مسعودی
• (واقفیّه) و (قطعیّه) چه کسانی بودند؟
• علامه مدعی است رساله‌ای مستقل در باره کتاب سلیم نگاشته است
جلسه بیست و ششم
۴ تیر ۱۴۰۲ش.
• اجمالی از شرح حال عاصمی صاحب(زین الفتی)
• الغدیر: ج 1 ، ص 673 «و روی الحافظ العاصمی فی زین الفتی...»
• کتاب (زین الفتی فی تفسیر سورة هل أتی)
• کتاب (العسل المصفّی من تفسیر سورة هل أتی)
• یادی از مرحوم آیت الله شیخ مهدی فقیه ایمانی (ره)
• سخن عاصمی در مقدمه (زین الفتی) در خصوص انگیزه تألیف کتاب
• اول از پیامبر (ص) حدیث غدیر را روایت می کند بعد از آن حضرت مشرک بودن رافضیان را !
• فرقه (کرّامیّه) و مؤسّس آن (محمد بن کرّام)
• سخن در باب وجه تسمیه فرقه ها و جریان ها، فرقه (خوارج) بعنوان نمونه
• زیرکی (واصل بن عطاء) مؤسس فرقه معتزله
• وجه تسمیه کرامیّه
• (حشویه) چه کسانی بودند؟
• پاره ای از عقاید کلامی و فقهی کرّامیه و تاریخ آنها
• آیا کرّامیّه ناصبی بوده‌اند؟
• حاکم نیشابوری و اهمیت شهر نیشابور
• ذهبی حاکم نیشابوری را شیعه می داند فقط بخاطر اینکه نگاه مثبتی به معاویه نداشته است
• عبارات محقق طباطبایی در (اهل البیت فی المکتبة العربیة) در احوالات حاکم نیشابوری
• بلایی که کرّامیه بر سر حاکم نیشابوری آوردند
• توصیه ابوعبدالرحمن سلمی به حاکم نیشابوری «فضیلتی از معاویه هم بگو و خودت را راحت کن»
• استناد علامه امینی به روایت عاصمی در (زین الفتی) در معنای حدیث غدیر از زبان خود امام (ع)
جلسه بیست و هفتم
۶ تیر ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1، ص 673: «وفی حدیث رواه السید الهمدانی ..»
• میر سید علی همدانی(714786)
• کتاب (مودّة القُربی فی فضائل النبیّ و أهل بیته)
• واحدی نیشابوری (م 468) و کتاب (اسباب النزول)
• اعتبار سنجی روایات اسباب النزول
• محمد شَحرور ودیدگاه کاملا منفی نسبت به روایات اسباب النزول
• نوشتار استاد سید محمدرضا جلالی در موضوع اسباب النزول
• کتاب (اسباب النزول) بسام الجمل، رساله دکتری او تحت اشراف عبدالمجید الشرفی
• اشاره‌ای به کتاب (الفرقة الهامشیة فی الاسلام) المنصف بن عبدالجلیل
• «متون اسباب نزول قرآنی؛ بررسی در کاربرد و تحول آن در تفسیر» اندرو ریپین
• «کتابخانه و مرکز مطالعات اسلامی به زبانهای اروپایی» دکتر مرتضی کریمی نیا
• (الوجیز) و (الوسیط) و (البسیط) سه تفسیر قرآن واحدی نیشابوری و (الحاوی لجمیع المعانی)
• عبارت واحدی ذیل آیه شریفه (وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ‏ مسؤُولُون) «أي عن ولایة علي»
• روایات مؤید شأن نزول مذکور در ذیل آیه (24) سوره صافات
• نقل روایتی از طریق ترمذی در سیاق آیه (وَ قِفُوهُمْ) که مشابه آن را ما هم داریم
• «للشیعة تأویلٌ غریبٌ» حمله تند محمد عزّة دَروَزة در (التفسیر الحدیث) به شیعه
• سخن قابل توجه آلوسی در تفسیر (روح المعانی) ذیل آیه (وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ‏ مسؤُولُون)
• خاندان آلوسی و اعلام و مشاهیر این خاندان
جلسه بیست و هشتم
۱۱ تیر ۱۴۰۲ش.
• ابوالخیر حاکمی قزوینی (م 590)
• الغدیر: ج 1، ص 675: «وقال الآلوسی فی تفسیره..»
• (الأربعون المنتقى من مناقب المرتضى) به تصحیح محقق طباطبایی (ره)
• مجلة (تراثنا) نشریه مهم زمان خودش در زمینه میراث مکتوب شیعه
• (زمرّد خاتون) مادر (الناصر لدین الله) خلیفه عباسی
• حدیث مروی ازمالک بن انس از ذوالنون مصری از امام صادق (ع)
• مالک بن انس نظر مثتبی به امیرالمؤمنین (ع) نداشته است
• ذوالنّون مصری، عارف مشهور
• حکایت جالب ذوالنّون مصری و شمّه‌ای از کرامات او
• ذهبی و ابن جوزی این حدیث را ضعیف دانسته‌اند
• ذوالنون درکتب و منابع رجالی
• راغب اصفهانی ابوالقاسم حسین بن احمد (م 502)
• ابهام در عقاید و گرایش مذهبی راغب اصفهانی
• کتاب (اخبار القضاة) قاضی وکیع
• چرا شرح حالی از راغب اصفهانی در دست نیست؟
• كتاب (محاضرات الادباء و محاورات الشعراء و البلغاء) راغب اصفهانی
• گفتگوی جالب توجه ابن عباس و عمربن الخطاب درباره خلافت علی (ع) بعد از پیامبر (ص)
• روایتی مشابه در شرح ابن ابی الحدید
• کتاب (المحاسن و المساوی) ابراهیم بیهقی (م حدود 320)
• حکایتی از بیهقی ، گفتگوی نماینده جماعتی از اهل شام با ابن عباس در باره علی (ع)
• داستان اولین ضرب سکه در اسلام و عبدالملک بن مروان و نقش برجسته امام باقر (ع)
جلسه بیست و نهم
۱۸ تیر ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1، ص 679 « كلماتٌ حول مفاد الحديث للأعلام الأئمّة في تآليفهم»
• سخن ابن زولاق در (تاریخ مصر)
• کتاب (فضائل مصر و اخبارها و خواصّها) مختصری است از تاریخ مصر ابن زولاق
• اهمیت تواریخ محلّی
• آثار تقی الدین مَقریزی (م 840)
• (خطط مقریزی) از بهترین منابع برای شناخت مصر قرن نهم است
• اسماعیلیه و سلسله فاطمیون در مصر
• کتاب (اِتّعاظ الحنفاء بأخبار الأئمة الفاطميين الخلفاء) منبعی قابل استفاده برای شناخت فاظمیان مصر
• سرزمین مصر منطقه‌ای ویژه بوده است
• آیه شریفه ( أَلَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ ) وحکایت جالبی از مأمون
• (اِمتاع الأسماع) مَقریزی در 15 جلد کتابی مفصّل در سیره نبوی است
• عبارت ابن زولاق مصری در مورد عید غدیر
• ابوحامد غزالی و کتاب (سِرّ العالَمَین و کشف ما فی الدارَین)
• فیض کاشانی: غزالی در آخر عمرش شیعه شده است
• نقد استاد جلال الدین همایی در (غزالی نامه) بر انتساب کتاب (سِرّ العالَمَین) به غزالی
• کتاب (المنقذ من الضلال) اعترافات غزالی
• مذهب و مرام امام محمد غزالی
• کتاب (الوجیز) در فقه غزالی
• دیدگاه علامه امینی در خصوص کتاب (سِرّ العالَمَین) غزالی
• شرح و توضیح عبارات غزالی در کتاب (سِرّ العالَمَین)
• اقوال مختلف مفسران در تفسیر آیه (16) سوره فتح ((قُلْ لِلْمُخَلَّفِينَ مِنَ الْأَعْرابِ سَتُدْعَوْنَ‏ إِلى‏ قَوْمٍ..)
جلسه سی‌ام
۲۰ تیر ۱۴۰۲ش.
• الغدیر: ج 1، ص 680 «اختلف العلماء فی ترتیب الخلافة...»
• اجمالی از اختلاف نظر اهل نظر پیرامون انتساب (سر العالمین) به غزالی
• صاحب عبقات (ره) و علامه امینی (ه) هر دو کتاب را از غزالی می دانند
• (تَجْهیزُ الْجیْش لِکَسْر صَنَمی قُرَیش) اثر مولوی حسن بن امان الله دهلوی عظیم آبادی (م ۱۲۶۰ق).
• (فیض القدیر فیما یتعلّق بحدیث الغدیر) خلاصه عبقات الانوار درباره حدیث غدیر شیخ عباس قمی (ره)
• سخن مفسران در تفسیر آیه : (قُلْ لِلْمُخَلَّفِينَ مِنَ الْأَعْرابِ سَتُدْعَوْنَ إِلى‏ قَوْمٍ أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ)
• فخر رازی و زمخشری در تفاسیرشان آیه را مرتبط با خلافت ابوبکر یاد کرده اند
• شأن نزول آیه سوم سوره تحریم چه بوده است؟
• نام (حُمَیْراء)
• علامه عسکری «کَلِّمینی یا حُمَیْراء»هیچ اصل و اساسی ندارد و از جعلیات غزالی است.
• مکروه بودن نامگذاری به (حمیرا) طبق روایتی از اصول کافی
• اتهام ابن تیمیه به شیعه مبنی بر برپایی مراسم عایشه کشون
• اشاره‌ای به رفتار و کردار عایشه
• عایشه حتی از بردن نام علی هم کراهت داشته است
• حدیث عجیب «خُذُوا ‌شَطْرَ ‌دِينِكُمْ عَنِ الْحُمَيْرَاءِ»
• شش نفری که به نقل ابن کثیر از احمد بن حنبل بیشترین حدیث را از پیامبر (ص) روایت کرده اند
• طلحه و زبیر هر کدام چند حدیث روایت کرده است؟
• روایت (تفسیر قمی) در شأن نزول آیه سوم سوره تحریم
• سخن پیرامون تفسیر علی بن ابراهیم قمّی (زنده در 307)
• روایت متفاوت (مجمع البیان) طبرسی در ذیل این آیه شریفه
• دنباله سخن غزالی در کتاب (سر العالمین)
• سر العالمین: (أقیلونی أقیلونی لستُ بخیرکم) ابوبکر نشان از عدم شایستگی او برای خلافت دارد.
جلسه سی و یکم
۴ مهر ۱۴۰۲ش.
• الغدیر ج 1 ص 681 «4 قال شمس الدین سبط ابن الجوزی..»
• اجمالی از مباحث مطرح شده اخیر
• صاحب عبقات: شمس الدین ذهبی کتاب (سرّ العالمین) را تا آخر نخوانده است.
• مورد چهارم: عبارت سبط ابن جوزی درتذکرة خواصّ الأمة (تذکرة الخواص)
• تعداد حاضران در واقعه غدیر خم
• ضرورت بحث کمیّت حضّار در غدیر
• هجمه‌های شخصی معاند در فضای مجازی با عنوان (ایمان سلیمانی امیری)
• مقاله « بررسى تعداد جمعیت حاضر در غدیر» از سید جمال امام و دو نقد بر آن
• بخشی از مقاله «جایگاه غدیر در سقیفه» دکتر نعمت الله صفری فروشانی
• عدد بیش از صد هزار را علامه امینی (ره) تلقّی به قبول کرده است
• معضله‌ای با عنوان «آمار و ارقام» در گزارشهای تاریخی قدیمی
• جمیعت حجاز و شهر مدینه در زمان پیامبر چقدر بوده است؟
• آمار کلّ صحابه پیامبر، و صحابیانی که در رکاب پیامبر (ص) در حجّة الوداع شرکت کردند
• کتاب (حجّة الوداع) ابن حزم و (حجّة الوداع) استاد حسین واثقی
• گزارشات در خصوص جزئیات زمانی و مکانی واقعه غدیر خم
• بررسی موضوع (مفترق الطُرُق) بودن منطقه جُحفه
جلسه سی و دوم
۹ مهر ۱۴۰۲ش.
• جمعیت حاضران در واقعه غدیر (2)
• شبهه افکنی ایمان سلیمانی امیری در فضای مجازی با طرح مباحثی با عنوان (علی کیست و چگونه زیست)
• تلخیصی از مقاله سید جلال امام (بررسى تعداد جمعیت حاضر در غدیر)
• روایتی مرتبط از امام صادق (ع) در (تفسیر عیاشی)
• (نُخَب المناقب) ابن جَبر و (نهجُ الایمان) ابن جُبیر
• اعداد و ارقام د رگزارش وقایع تاریخی و شیوه آمار گیری از دشمن در زمان پیامبر(ص)
• مُعید و صارِخ، مجالس املاء حدیث و مُستَملی
• مُعید و صارخ در مدرسه نظامیه بغداد
• شخصیت برجسته (صاحب بن عَبّاد)
• توصیه‌ای از محقق طباطبایی : برای صاحب بن عباد باید کنگره گرفت
• کتاب (ادب الاملاء و الاستملاء ) ابوسعد سمعانی
• منصور دوانیقی حسرت املاء حدیث داشته است
• مأمون عباسی و مجلس املاء حدیث
• فضای خاص مغناطیسی غدیر، تجربه ای شخصی ازآیت الله شیخ محمد سند
• جمعیت مسلمانان در حجّة الوداع چقدر بوده است؟
• نقد اجمالی مدعاهای نویسنده مقاله
• حجة الوداع پیامبر اکرم (ص) رویدادی متمایز در تاریخ اسلام
جلسه سی و سوم
۱۱ مهر ۱۴۰۲ش.
• جمعیت حاضران در واقعه غدیر (3)
• صحیحه معاویة بن عمار،امر الهی به اعلام عمومی برای انجام مناسک حج
• (حجة الوداع) حجّی ویژه در تاریخ اسلام
• جمعیت حاضران در کتاب (حجّة الوداع) استاد حسین واثقی
• عبارت (سیره حلبیّه) در خصوص کثرت عدد حاجیان «کان معه جموعٌ لا یعلم عددها الا الله»
• حتی اگر رقم را کمتر از رقم ابن جوزی بگیریم ضرری به مدعای ما نمی زند
• صحابه شاخص مهم و تأثیر گذار در رکاب پیامبر (ص) بوده اند
• با این فرمایش پیامبر (ص) «ألا فلیبلّغ الشاهد منکم الغائب» عدد واقعی فراتر از عدد حاضران است
• (اهل حلّ و عقد) که اجماعشان ملاک است چند نفر باید باشند؟
• «الأحكام السلطانيّة»ماوَردی و أقوال مختلف در کمترین عددی که بیعت با آن منعقد است.
• قُرطُبی و عضد الدین ایجی: با بیعت یک نفر هم امامت تثبیت می شود!
جلسه سی و چهارم
۱۶ تیر ۱۴۰۲ش.
• شرح حال مفصل ابن طلحه در (اهل البیت فی المکتبة العربیة) محقق طباطبایی
• کمال‌الدین ابن طلحه شافعی (م 652)
• الغدیر: ج 1 ، ص 681 «و ذکر ابو اسحاق الثعلبی فی تفسیره ...»
• دنباله بحث «سخنان عالمان دربارۀ مفاد حدیث غدیر»
• ثعلبی در تفسیر (الکشف والبیان): وجه دهم «مولی به معنی اولی به» متعیّن است
• عالمانی که هر چه مال و منال داشتتد بخشیده اند و متمحض در امور علمی بوده اند
• نیشابور مرکز مهم حدیثی برای چند قرن متوالی
• توصیف یاقوت حموی از نیشابور «لم أرَ مدينةً كانت مثلَها..»
• نکاتی از مقدمه استاد شفیعی کدکنی در مقدمه کتاب (تاریخ نیشابور)
• کتاب (مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول) ابن طلحه
• حاجی خلیفه و اسماعیل پاشا بغدادی کلمه (ال) را از عنوان کتاب انداخته اند!
• ستایش محقق طباطبایی از این کتاب «من خیرة ما ألّفه أهل السنة فی آل البیت..»
• حاشیه نویسی (طهماسب میرزا) پسر فتحعلی شاه بر نسخه ای از (مطالب السؤول)
• کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی (ره) گنجینه ای گران بها
• منزلت رفیع و بی نظیر آیه مباهله
• کتاب (عليّ بن أبي طالب بقيّة النبوّة و خاتم الخلافة) عبدالکریم خطیب
• امام رضا (ع) در جواب مأمون: مهمترین فضیلت علی (ع) آیه مباهله است.
• استاد یوسفی غروی: آیه مباهله سال نهم هجری نازل شده است نه سال دهم که مشهور می گویند.
• آیه مباهله نه تنها حقانیت اسلام بلکه حقانیت مذهب اهل بیت (ع) را هم بازگو می کند
• حکایتی از (المحاسن والمساوی) ابراهیم بیهقی «علی نفس پیغمبر است نه صحابی او»
• اولاد سِندی بن شاهَک زندانبان امام کاظم (ع) شیعه و از محبّین اهل بیت شدند
جلسه سی و پنجم
۱۸ مهر ۱۴۰۳ش.
• سخنان عالمان دربارۀ مفاد حدیث غدیر (۲).
• مباهله چیست؟
• پدیده حذف در نصوص و منابع.
• حذف خطبه فدک از کتاب (الفاضل في صفة الأدب الکامل)
• «نقش ایدئولوژیک نسخه بدل‌ها» مقاله‌ای خواندنی از استاد شفیعی کدکنی
• سیادت صفویان و دو کتاب (صفوة الصفا) ی ابن بزار اردبیلی و(شیخ صفی و تبارش) از احمد کسروی
• خاطره محقق طباطبایی از نسخه (تنزیه الانبیاء) شریف مرتضی در کتابخانه ایاصوفیا
• سانسور (تفسیر سورآبادی) در واقعه مباهله.
• نجم‌الدین طوفی عالم حنبلی متهم به تشیع و کتاب (شرح مختصر الروضة)
• کتابی از نجم الدین طوفی با عنوان (العذاب الواصب عَلَى أرواح النواصب)
• عبدالکریم خطیب و لیلة المبیت.
جلسه سی و ششم
۲۳ مهر ۱۴۰۳ش.
• کتاب (طبقات المعتزله) قاضی عبدالجبار همدانی و (المنیة و الأمل) ابن مرتضی
• سخنان عالمان دربارۀ مفاد حدیث غدیر (۳)
• کتاب (الروض الأنیق في اثبات امامة أبي بکر الصدّیق)
• کرامتی از ابوبکر در احاله به صاحب نسخه کتاب
• داستان پیدا شدن کتاب (المغنی) قاضی عبدالجبار همدانی بعد از هزار سال
• ابن زنجویه را بخاطر تصلّب در مذهب «جمل عایشه» می خواندند
• محقق کتاب (الروض الأنیق) به اصطلاح «کاتولیک تر از پاپ» است
• ردّ یک به یک از مناقب امیرالمؤمنین و انتساب نظیر آنها به شیخین توسط ابن زنجویه
• فقه الحدیث روایت ساختگی «سیّدا کهول أهل الجنّة»
• منحرف ساختن اذهان در خصوص حدیث «فاطمة بضعةٌ منّی»
• خدشه ابن زنجویه در مفاد حدیث غدیر
• ابن زنجویه بخاری (م ۳۵۹) استاد معنوی ابن تیمیه
• بخاری «سدّ الابواب» را فضیلت ابوبکر یاد کرده است ونه امیرالمؤمنین (ع)
• سبب ورود حدیث «سدّ الآبواب» از خصائص مناقب امیرالمؤمنین (ع)
• آتش گرفتن مسجد نبوی با صاعقه وحکایت تألیف (شدّ الأثواب في سدّ الابواب) سیوطی
• (صالح المؤمنین) در آیه (4) سوره تحریم امیرالمؤمنین (ع) است
• علامه مجلسی در (بحار الأنوار) و «باب أنه علیه السلام صالح المؤمنین»
• فخر رازی در روایتی از ابن عباس: منظور از (صالح المؤمنین) ابوبکر و عمر است
جلسه سی و هفتم
۲۵ مهر ۱۴۰۲ش.
• اسماء بنت عمیس: من از پیامبر شنیدم که صالح المؤمنین علی (ع) است
• سخنان عالمان دربارۀ مفاد حدیث غدیر (۴)
• واکنش پیامبر (ص) به گفتگوی اسماء و عمربن الخطاب، اصطلاح «صاحب الهجرتَین»
• اسماء بنت عُمَیس
• آیا اسماء در مراسم زفاف حضرت صدیقه (س) حاضر بوده است؟
• سَلمی یا اسماء یا ...؟ کنجی شافعی: تصحیفی واقع شده است اسمای دیگری است.
• عزاداری برای درگذشته تا سه روز فقط، مستفاد از سنت نبوی
• شخصیت فخرالدین کَنجي شافعی (م 658)
• داستان تألیف وکتاب‌شناسی (کفایة الطالب في مناقب علي بن ابي طالب)
• دکتر محمدهادی امینی (ره) و تلاش او در احیاء تراث.
• یادی از علامه سید محمد مهدی خِرسان (ره)
• بررسی سبب قتل کَنجي با تکیه بر گزارش‌های ابوشامه و یونینی
• ضبط لقب (جعابی) ابوبکر جُعابی یا جِعابی؟
• کتاب (مرآة الزمان) سبط ابن جوزی
• ذیل قطب الدین ابوالفتح یونینی بر (مرآة الزمان)
• علی بن موسی قمّی حنفی صاحب (احکام القرآن) و آثاری در ردّ بر اصحاب شافعی
• شیخ احمد قمی شخصیت دیگری از دیار قم و تأثیر گذار در کشور تایلند
جلسه سی و هشتم
۳۰ مهر ۱۴۰۲ش.
• عبارت کنجی شافعی در (کفایة الطالب)
• (ابن فارض مصری) بزرگ‌ترين سرايندۀ شعر صوفيانه در ادبيات عرب
• جایگاه بلند (قصیده تائیه ابن فارض) در سنّت عرفانی
• فَرغانی دو شرح دارد: شرح فارسی (مشارق الدراری) و شرح عربی (منتهی المدارک)
• موضوع جلسه: سخنان عالمان دربارۀ مفاد حدیث غدیر (۵).
• (فَرغانه) کجاست؟
• بیت (620) ابن فارض در باره امیرالمؤمنین (ع) و وصایت وولایت حضرت
• احوالات (علاء الدوله سمنانی) پیر بیابانکی (م 736)
• اصطلاح «سنیّان دوازده امامی»
• یادی از زنده یاد استاد محمد تقی دانش پژوه و مقاله‌ای از ایشان
• مقاله «علاء الدوله سمنانی به مثابه سنّی دوازده امامی» در مجله سخن تاریخ
• کتاب (تحفه سلیمانی) تشیع را به پیش از صفویه می رساند، گزارش دکتر محمد سوری و مهدی عسکری
• «انّ لله فی أیام دهرکم نفحات» اتفاقی که علاء الدوله را متحوّل کرد
• انکار امام زمان (ع) یا ارائه تصویری متفاوت از آن حضرت!
• کتاب چهل مجلس (اقبال نامه)
• العروة لأهل الخَلوة و الجَلوة (العروة الوثقی)
• قاضی نورالله و محدث نوری علاء الدوله سمنانی را شیعه دانسته اند
جلسه سی و نهم
۲ آبان ۱۴۰۲ش.
• رساله « مَناظِرُ المُحاضِر للمُناظِر الحاضر»
• نقش کرکهری در اسلام آوردن غازان خان مغول
• غدیر در آثار شیخ علاء الدوله سمنانی
• فرازی از کتاب «العروة لأهل الخلوة و الجلوة»
• جوابیه مکتوب مولانا تاج الدین کرکهری
• موضوع جلسه: سخنان عالمان دربارۀ مفاد حدیث غدیر (۶)
• الغدیر: ج 1، ص 686 «فال علاء الدین....»
• استاد مجید هادی زاده: این رساله از سمنانی نیست!
• استاد حامد ناجی: من استبعادی در انتساب این رساله به سمنانی نمی بینم
• سلطان محمد خدابنده و غائله اصفهان
• واکاوی لقب «خربنده» برای الجایتو
• دیدگاه متقابل ادوارد براون و عباس اقبال آشتیانی در خصوص لقب (خربنده)
• نظر کارشناسی منوچهر مرتضوی در کتاب (مسائل عصر ایلخانان)
• حکایت لطیفی از ابن بطوطه در این باب
• شیخ علاء الدوله سمنانی و تکریم سید مُدمِن الخمر
جلسه چهلم
۷ آبان ۱۴۰۲ش.
• موضوع جلسه: سخنان عالمان دربارۀ مفاد حدیث غدیر(۷)
• دنباله عبارت علاء الدوله سمنانی
• اعتراف ابوبکر به هم رتبه بودن علی (ع) با پیامبر (ص)
• ابوعبیده جرّاح امین این امّت است!
• ابوعبیده امانت دار صحیفه ملعونه و خوش خدمتی او به اصحاب صحیفه
• حدیث یازدهم کتاب سُلیم بن قیس
• کتاب «مصابیح السنة» فرّاء بَغَوی
• (بَغ) و (بَغشور) و شعر نادر نادرپور در باره قم
• خشوع در برابر عظمت کار صاحب عبقات علامه میرحامد حسین (نوّر الله مرقده)
• مفاد حدیث غدیر در «الکاشف عن حقائق السنن» طیبی
• شرف الدین حسین بن عبدالله طیّبی (٧٤٣ هـ)
• آیه (6) سوره احزاب و قرائت متفاوت عبد الله بن مسعود
• کتاب (امیرالمؤمنین علیه السلام از دیدگاه خلفاء) مرحوم شیخ مهدی فقیه ایمانی
جلسه چهل و یکم
۹ آبان ۱۴۰۲ش.
• موضوع جلسه: سخنان عالمان دربارۀ مفاد حدیث غدیر(۸).
• الغدیر: ج 1، ص 687 «10 قال شهاب الدین بن شمس الدین...»
• حدیث غدیر به روایت شهادب الدین دولت آبادی (ملک العلماء)
• (ابجد العلوم) قِنّوجی منبعی قابل استفاده برای شرح حال عالمان دیار هند
• وجه تسمیه (ملک العلماء)
• نگاهی تاریخی به لقب (علامّه)
• خواجه نصیر طوسی درباره علامه حلّی جوان « کان رجلا شابا علامة..»
• حکایت دیدار تاریخی محقق حلّی (ره) و خواجه نصیر الدین طوسی (ره)
• «رسالة تیاسر القبلة» محقق حلّی (ره)
• صاحب حدائق: حق با محقق حلّی است !
• یادی از مرحوم شیخ غلامرضا مولانا بروجردی
• «حبّ الوطن من الایمان» حدیث نیست از مشهورات است
• تفسیر (الصراط المستقیم) سید حسین بروجردی
• ابوشکور کشی حنفی و روایت غدیر
• این بخش به همین ترتیب عیناً در عبقات آمده است والفضل لمن سبق
• (رؤیای خلوص) دکتر سید حسن اسلامی اردکانی
جلسه چهل و دوم
۱۴ آبان ۱۴۰۲ش.
• سخنان عالمان دربارۀ مفاد حدیث غدیر(۹).
• وسیلة المآل ابن باکثیر مکی و حدیث غدیر
• واکاوی سخن ابوبکر که (علی عترت پیامبر است)
• امیر محمد صنعانی، عالم یمنی با گرایشات سلفی
• مفاد کلمه (مولی) در کتاب الروضة الندیة امیر محمد
• کتاب سبل السلام، شرح بلوغ المرام من أدلة الأحكام
جلسه چهل و سوم
۱۶ آبان ۱۴۰۲ش.
• سخنان عالمان دربارۀ مفاد حدیث غدیر(۱۰)
• شیخ احمد عجیلی شافعی و حدیث غدیر
• برجسته کردن داستان یمن
• ابن کثیر و تحریف عامیانه حدیث غدیر
• بریدة بن الخصیب اسلمی در تاریخ صدر اسلام
• تطیر و تفأل
• بریده و واقعه سقیفه
جلسه چهل و چهارم
۲۳ آبان ۱۴۰۲ش.
• مصداق روشنی از توضیح واضحات
• اعمال و آداب روز غدیر خم
• مناقب امیرالمؤمین ابن المغازلی
• این المغازلی شافعی است یا مالکی مذهب؟
• سؤالات الحافظ السلفی لخمیس الحوزی
جلسه چهل و پنجم
۲۸ آبان ۱۴۰۲ش.
• خطیب خوارزمی و کتاب مناقب امیرالمؤمنین (علیه السلام)
• تنوع منابع رجالی اهل سنت
• نوع اول: کتب طبقات
جلسه چهل و ششم
۳۰ آبان ۱۴۰۲ش.
• اصناف منابع جرح و تعدیل
• کتاب‌شناسی ابونعیم اصفهانی
• تنوع منابع رجالی اهل سنت (۲)
• بررسی سندی حدیث صوم یوم الغدیر (۱)
• «اولیاء» در «حلیة الاولیاء»
جلسه چهل و هفتم
۷ آذر ۱۴۰۳ش.
• بررسی سندی حدیث صوم یوم الغدیر (۲)
• پیرامون کتاب «میزان الاعتدال» ذهبی
• کتاب «تاریخ الثقات» عجلی
• یک بام و دو هوا در توثیق دشنام دهنده صحابه
• توثیق حریز بن عثمان ناصبی
• (کتب السؤالات) یکی دیگر از اصناف منابع رجالی اهل سنت
• مفاد اصطلاح (لا بأس به) در علم رجال
جلسه چهل و هشتم
۱۴ آذر ۱۴۰۲ش.
• بررسی سندی حدیث صوم یوم الغدیر (۳)
• سیر تاریخی تدوین رجال کتب ستّة
• «تهذیب الکمال» مِزّی و تألیفات مبتنی بر آن
• کتاب «الثقات» ابن حِبّان بُستی
• «اکمال تهذیب الکمال» علاء الدین مُغلطای
• بی حرمتی به عالمان و اساتید و اثر وضعی آن
جلسه چهل و نهم
۱۹ آذر ۱۴۰۳ش.
• بررسی سندی حدیث صوم یوم الغدیر (۴)
• مستدرک حاکم نیشابوری و تلخیص ذهبی از آن
• شخصیت و جایگاه رجالی دارقطنی (م ۳۸۵)
• «امیرالمؤمنین فی الحدیث» به چه کسی گفته می شود؟
• حکایتی از تاریخ بیهق درباره ابوبکر بیهقی (م ۴۵۸)
• ختم سخن در صحت سند حدیث صوم یوم الغدیر
جلسه پنجاهم
۲۱ آذر ۱۴۰۲ش.
• پیرامون «وفیات الاعیان» ابن خلّکان
• دیوان شعر یزید بن معاویه
• نقد ابن کثیر بر ابن خلکان در خصوص شرح حال ابن راوندی زندیق
• شبهه اول ابن کثیر بر حدیث صوم یوم الغدیر
جلسه پنجاه و یکم
۳ دی ۱۴۰۲ش.
• شبهه دوم ابن کثیر بر حدیث صوم یوم الغدیر
• جواب نقضی به ابن کثیر
• تیسیر الوصول ابن دیبع شیبانی
• جوامع الجامع و الجامع الصغیر جلال الدین سیوطی
• اعتبار سنجی حدیثی احیاء علوم الدین غزالی
• نزهة المجالس ومنتخب النفائس صفوری
جلسه پنجاه و دوم
۵ دی ۱۴۰۲ش.
• عبدالقادر گیلانی و کتاب «الغنیة لطالبي طریق الحقّ»
• جواب حَلّی شبهه دوم ابن کثیر
• تردید خداوند در قبض روح عبد مؤمن!
• ثواب الهی استحقاقی است یا تفضّلی؟
• تأملی در آیات 51-57 سوره دخان
• ختم جلد اول الغدیر با فرازهایی از صحیفه سجادیه
جلسه پنجاه و سوم
۱۰ دی ۱۴۰۲ش.
• سخن آغازین علامه امینی در ابتدای جلد دوم الغدیر
• مقوله ای با عنوان «شعر»
• الشعر دیوانُ العرب
• جایگاه حمّاد الراویة در نقل شعر عربی و نقد او
• روایت و اصالت شعر جاهلی
• اهمیت تحقیق در شعر جاهلی
جلسه پنجاه و چهارم
۱۲ دی ۱۴۰۲ش.
• عنوان آغازین جلد دوم: شعر و شاعران
• بیت شعری از متنبی که سرانجام او را رقم زد
• حکایت ملاقات تیمور لنگ با حافظ شیرازی
• شعر و شاعران در سنت و کتاب
• تفکیک بین دو نوع شعر در قرآن و حدیث
• حکایت خالد بن عبدالله قسری و کمیت اسدی
جلسه پنجاه و پنجم
۱۷ دی ۱۴۰۲ش.
• شعر و شاعران از دیدگاه امامان علیهم السلام
• اهمیت کتابهای (سؤال و جواب)
• جامع الشتات میرزای قمی
• علّموا أولادکم شعر العبدی
• عبدی کوفی و اتهام غلوّ
• حکایت شاه عباس و ملّا شأنی
• سیره عملی پیامبر(ص) درخصوص شعر و شاعران
جلسه پنجاه و ششم
۱۹ دی ۱۴۰۲ش.
• شعر و شاعران در سیره پیامبر (ص)
• پیامبر (ص) وذکر خیر ابوطالب (ع) و اشعار او
• سفر ابن عباس با عمر بن خطاب به شام
• جناب عباس عموی پیامبر(ص) و شعر او
• شعر عمرو بن سالم خزاعی در محضر پیامبر (ص)
• نابغه جعدی و دعای مستجاب پیامبر(ص) در حقّ او
جلسه پنچاه و هفتم
۲۶ دی ۱۴۰۲ش.
• اعراب (ابیض) در «وأییض یستسقی الغمام بوجهه»
• زُهیر بن ابی سُلمی و کعب بن زهیر
• قصیده بانت سُعاد (بُردیّه)
• عبدالله بن رواحه یا عامر بن الاکوع!
• عایشه و شعر ابوکبیر الهُذَلی در محضر پیامبر (ص)
جلسه پنجاه و هشتم
۱ بهمن ۱۴۰۲ش.
• هجو در ادبیات عربی
• امر پیامبر (ص) به هجو مشرکین
• تفسیر آیه (الشعراء یتبعهم الغاوون)
• تفسیر ویژه علامه شیخ محمدرضا جعفری اشکوری (ره) از آیات سوره شعراء
• شعر ابوطالب (ع) از دیدگاه ابن کثیر
• سخن نهایی در خصوص شعر و شاعران
جلسه پنجاه و نهم
۳ بهمن ۱۴۰۲ش.
• اشعاری از جهان غیب
• منابعی درشناخت بت و بت پرستی در جاهلیت
• (الأصنام) هشام کلبی
• (هواتف الجنّ) ابن ابی الدنیا
• نداهای غیبی در منابع گوناگون
جلسه شصتم
۸ بهمن ۱۴۰۲ش.
• ابو سعد خرگوشی و کتاب «شرف المصطفی»
• «هواتف الجنّان» ابوبکر خرائطی
• حکایت ام معبد خزاعیه
• دیدگاه استاد رسول جعفریان: تمایز روایت داستانی با روایت تاریخی یک حادثه
• سنت عرب جاهلی بر انتساب اشعاری به طایفه جن
• نمونه ای از جعل قُصّاص: پیامبر(ص) و تصویر عایشه
جلسه شصت و یکم
۱۰ بهمن ۱۴۰۲ش.
• شِبلَنجی و کتاب «نور الابصار»
• اشعار غیبی مرتبط به اهل بیت (ع)
• موکبُ الشعراء «گروه شاعران»
• سهم زنان در شعر صدر اسلام
• خدیجه کبری (س) و شعر
• سُعدی بنت کریز خاله عثمان
جلسه شصت و دوم
۱۵ بهمن ۱۴۰۲ش.
• زنان شاعر صدر اسلام
• حکایت «شیماء» خواهر رضاعی پیامبر (ص)
• رجز خوانی هند و هند، در دو جبهه مخالف در جنگ احد
• «عمّاتُ النبی» در شمار شعر سرایان صدر اسلام
• اُمّ ایمن یار و یاور پیامبر(ص) و اهل بیت ایشان
جلسه شصت و سوم
۱۷ بهمن ۱۴۰۲ش.
• لَبید بن ربیعة عامری، صاحب یکی از معلّقات
• خصائص عایشه در منابع اهل سنت
• زرکشی و کتاب (الإجابة لما استدركت عائشة على الصحابة)
• عایشه؛ راویه ی شعر
• عایشه و اقرار به فضیلتی ویژه برای امیرالمؤمنین علیه السلام
• «الثاقب فی المناقب» ابن حمزه ویادی از مرحوم شیخ نبیل رضا علوان (ره)
جلسه شصت و چهارم
۲۲ بهمن ۱۴۰۲ش.
• شاعران راستین و تشویق امامان (ع)
• شعر خوانی کمیت اسدی در منیٰ برای امام صادق (ع)
• مواجهه امامان با لغزش مادحین اهل بیت (ع)
• از احوالات سید حمیری
• واکاوی سرگذشت نبیذ و حکم شرعی آن
• نصب الرایة زیلعی و هدایه مَرغینانی
• گفتگوی مهدی خلیفه عباسی با امام کاظم (ع) در باره حرمت خمر
• زندگی پر مخاطره برخی شاعران
• ابن شهرآشوب و اصناف شاعران در«معالم العلماء»
جلسه شصت و پنجم
۲۴ بهمن ۱۴۰۲ش.
• اصناف منابع شرح حال نگاری
• منابعی در تراجم شعرای شیعه
• کتاب «تأسیس الشیعة الکرام لفنون الاسلام»
• تصحیح «نَسمةُ السحَر بذکر من تشیّع و شَعَر»
• یادی از مرحوم سید علی عدنانی غریفی
• حکایت سید حیدر حلّی(ره) و میرزای شیرازی(ره)
• قصیده اّزریّة، سید بحرالعلوم (ره) و صاحب جواهر(ره)
• قصیده بُرده بوصیری
جلسه شصت و ششم
۲۹ بهمن ۱۴۰۲ش.
• قصیده کوثریه سید رضا هندی (ره)
• شاعران غدیر در قرن اول
• نام مبارک امیرالمؤمنین (ع) در طلیعه شاعران غدیر
• امیرالمؤمنین (ع) و شعر!
• دو دیدگاه متقابل در انتساب شعر به حضرت
• تدوین کنندگان اشعار منسوب به امام (ع)
جلسه شصت و هفتم
۱ اسفند ۱۴۰۲ش.
• دیوان امیرالمؤمنین علیه السلام
• «اَنوار العقول فی اَشعار وَصیِّ الرّسول» قطب‌الدین کِیدُری
• «سَلوةُ الشیعة» علی بن احمد فَنجکِردی نیشابوری (م512)
• «دیوان امیرالمؤمنین(ع) علی الروایة الصحیحة» علامه سید محسن امین (ره)
• تأثیر پذیری شاعران از اشعار منسوب به حضرت
• نقد ناقدان بر اشعار دیوان
• فتّال نیشابوری (ح508)
جلسه شصت و هشتم
۱۳ اسفند ۱۴۰۲ش.
• «تجارب السلَف» هندو شاه نخچوانی
• ابن طقطقی و کتاب «الفخری فی آداب السلطانیة»
• فخر رازی و «الفخری فی انساب الطالبیین» ابن طباطبا
• «الصراط المستقیم» بیاضی نباطی عاملی
• ابیات شعری امیرالمؤمنین (ع) در منابع اهل سنت
• ابن الشیخ و کتاب «الف باء»
• یاقوت حموی متهم به نصب راوی دیگر این ابیات
جلسه شصت و نهم
۱۵ بهمن ۱۴۰۲ش.
• ناقل دیگر ابیات امیرالمؤمنین (ع): ابن طلحه شافعی
• نکاتی پیرامون سبط ابن جوزی
• کتاب «الدارس فی المدارس» نعیمی دمشقی (م978)
• کنجی شافعی روایتگر دیگر این اشعار
• سعید الدین فرغانی و مشارق الدراری
• خواجه محمد پارسا و کتاب «فصل الخطاب»
جلسه هفتادم
۲۰ اسفند ۱۴۰۲ش.
• «حبیب السیَر» خواند میر
• گفتاری از استاد جلال الدین همایی (ره) در تاریخ‌نویسی فارسی
• تأثیر خاصّ جدّ مادری ابن طاووس (ره) بر او
• «رجال حبیب السیر» دکتر عبدالحسین نوایی (ره)
• خاطره مرحوم نوایی از همراهی با استاد اقبال آشتیانی (ره) و مجله یادگار
• «الصواعق المحرقة» ابن حجر هیتمی
• وجه اقدام سید طیّب جزائری (ره) به نشر صواعق
• منقبتی ویژه از امیرالمؤمنین (ع) بروایت ابن حجر در صواعق
• یادی از شهید قاضی نورالله شوشتری (ره)
• فرق (صِهر) و (خَتَن) و نقل متفاوت اشعار حضرت در تاریخ دمشق
جلسه هفتاد و یکم
۲۶ فروردین ۱۴۰۳ش.
• مروری بر مباحث پیشین (از ابتدای جلد دوم الغدیر)
• تصحیح یک اشتباه!
• تعمّد یا تساهل ادیبان مصری؟
• مارگولیوث مستشرق انگلیسی بهودی تبار و آثارش
• ثمار القلوب فی المضاف والمنسوب ثعالبی
• لطائف أخبار الُوَل فيمن تصرّف في مصر من أرباب الدوَل
جلسه هفتاد و دوم
۲۸ فروردین ۱۴۰۳ش.
• شُکری ست با شکایت!
• احمد زکی صفوت و دو کتاب برجسته او
• ابن عباس و اختلاس؟
• تأملی در نامه (۴۱) نهج البلاغه
• مشاجره عبدالله بن زبیر و ابن عباس
• جای خالی خطبه غدیر در (جمهرة خطب العرب)
جلسه هفتاد و سوم
۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
• شعری از امیرالمؤمنین (ع) در جمعی از صحابه
• واحدی نیشابوری روایتگر این شعر
• کمال الدین میبدی شارح دیوان امیرالمؤمنین (ع)
• مهمترین شرح فارسی دیوان حضرت
• دومین غدیریه: غدیریه حسان بن ثابت
• حدیث نبوی «أنا أفصحُ من نطقَ بالضاد»
• فصیح ترین قبائل عرب در آغاز اسلام
جلسه هفتاد و چهارم
۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
• آیا پیامبر(ص) آینده حسّان را پیشگویی کرده است؟
• «لا تزال مؤیّداً» از لسان معصوم در باره دیگران
• دعای مستجاب امام صادق(ع) در حقّ هِشام بن حَکَم
• اعتبار کتاب سلیم بن قیس از دیدگاه علامه امینی
• ابو عبیدالله مرزبانی ادیب برجسته خراسانی تبار بغداد
• «الدراية في حديث الولاية» رساله ای در غدیر از ابوسعید سجستانی
جلسه هفتاد و پنجم
۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
• خطیب خوارزمی و دو کتاب مقتل و مناقب او
• شخصیت و جایگاه علمی ابوالفتح نطنزی (م حدود ۵۵۰)
• پیرامون کتاب «الخصائص العلویة علی سائر البریة» نطنزی
• المجلسی العاملی النطنزی الاصفهانی
• «قصیده اَشباه» مفجّع بصری (م ۳۲۷)
• «المسترشد فی الامامة» طبری امامی
• «خصائص الائمه» شریف رضی منبعی دیگر برای غدیریه حسان
جلسه هفتاد و ششم
۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
• غدیریّه حسان در آثار مختلف شیخ مفید
• ذکر خیری از محقق گرامی جناب سید علی میرشریفی
• شرح شریف مرتضی بر «القصیدة المذهّبة» سید حمیری
• جایگاه علمی ابوالفتح کراجَکی (م 449)
• دو اثر کراجَکی مرتبط با موضوع غدیر
• ابن بطریق حلّی و کتاب خصائص او
• سید عبدالعزیز طباطبایی (ره) و نهضت تحقیق متون
جلسه هفتاد و هفتم
۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
• صاحب حدائق (ره) و نقل اشعار حسان
• اهمیت اتوبیوگرافی‌ها (خود زندگی‌نامه)
• زندگی خودنوشت محقق طباطبائی (ره)
• یادی از زنده یاد استاد محمدتقی دانش‌پژوه
• نگاشته حکیم سبزواری (ره) در شرح حال خود
• فرازهایی از احوالات علامه طباطبائی (ره) به قلم خود ایشان
• انعکاس حدیث رایت در اشعار حسان بن ثابت
جلسه هفتاد و هشتم
۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
• ختم سخن در منابع شعر حسان با (کشکول بحرانی)
• نکات و دلالات (حدیث رایَت)
• فرق «لِواء» و «رایَت»
• دیدگاه‌های مختلف در برداشت از حدیث خیبر
• قاضی عبدالجبار و جواز تقدم مفضول بر فاضل
• پدیده‌ای با عنوان «تحریف در دوواین شعری»
• حکایت اتقاقات اولین خطبه خوانی ابوبکر بعد از خلافت
جلسه هفتاد و نهم
۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
• مناقبی از امیرالمؤمنین (ع) به روایت اشعار حسان
• امیرالمؤمنین (ع) اعلم خلق است به کتاب و سنت (أعلم فهر بالکتاب وبالسنن)
• سخن شگفت ابن حزم اندلسی دربارۀ علم حضرت
• علی (ع) از کاتبان وحی نبوده است؟!
• اشاره‌ای مختصر به دو حدیث (خاصف النعل) و (مؤاخاة)
جلسه هشتادم
۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج۲ ص۸۱ (ومن شعر حسان فی امیرالمؤمنین)
• نزول آیه (أفمن کان مؤمنا) در شأن علی علیه السلام
• تفسیر مأثور (روایی) و انواع آن
• حاکم نیشابوری: تفسیر صحابی در حکم حدیث نبوی مرفوع است.
• نقد ابن صلاح بر سخن حاکم نیشابوری
• تفسیر ابن ابی حاتم رازی (تفسیر القرآن العظیم)
• عقبة یا ولید بن عقبة؟
• روایت ابن ابی الحدید از اشعار حسان بن ثابت
جلسه هشتاد و یکم
۱ خرداد ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج۲، ص۸۴ (وأخرجه السیوطی فی الدر المنثور)
• دنباله سخن در تفاسیر مأثور (روایی)
• حجیّت تفسیر صحابی
• تأملی در جایگاه و مرجعیت اقوال تابعین
• هل المأثور من الصحابی حدیث مسند؟
• نقد مرحوم معرفت بر علامه طباطبایی(ره) در اعتبار قول صحابی در تفسیر
• جلال الدین سیوطی (م۹۱۱) و آثار قرآنی او
• شمس الدین سخاوی و تهمت انتحال به سیوطی
• نگاهی به تفسیر «الدرّ المنثور فی التفسیر بالمأثور»
جلسه هشتاد و دوم
۶ خرداد ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج۲، ص۸۴ (وأخرجه السیوطی فی الدر المنثور)
• ابن کثیر دمشقی (م ۷۷۴) و تفسیر او
• روایات تفسیری ابن کثیر در بوته نقد
• معرفی «موسوعة التفسیر بالمأثور»
• نیم نگاهی به «التفسیر الاثری الجامع» مرحوم معرفت
• مشکلات هریک از تفاسیر روایی و درایی (اجتهادی)
• مناقب دیگری از حضرت به روایت اشعار حسان بن ثابت
• شأن نزول آیه ولایت (مائدة: ۵۵) در تفسیر ثعلبی ومنابع اهل سنت
• تفسیر ابوالبرکات نسفی (م۷۱۰)
• آثار رجالی خطیب بغدادی
جلسه هشتاد و سوم
۸ خرداد ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج۲ ص ۸۵ (و بثاني الابیات أشار الی ..)
• اشاره به (لیلة المبیت) در بیت شعری از حسّا
• پیرامون شخصیت علمی ابوجعفر اِسکافی (م ۲۴۰)
• سخن قابل توجه عبدالکریم خطیب درباره لیلة المبیت
• حدیث (لیلة المبیت) از نگاه ناصر الدین البانی
• حملات همه جانبه، شیوه معمول ابن تیمیه
• نگاهی به کتاب «المراجعات» علامه شرف الدین (ره)
جلسه هشتاد و چهارم
۱۳ خرداد ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج۲، ص ۸۷ (البيت الثالث: أشار به إلى ..)
• (مؤمن) در قرآن علی علیه السلام است
• ابیاتی از قصیدة معاویة بن صعصعة در طلیعه واقعه صفین
• تفسیری روایی از ابوبکر محمد بن مؤمن شیرازی
• «ما نزل من القرآن فی علی» از عالمی کرّامی مذهب
• روایاتی از اهل سنت در ذیل آیه ۶۲ سوره انفال
• سیره مَلّا «وسیلة المتعبّدین الی متابعة سیّد المرسلین»
• کتاب «مودّة القربی» میر سید علی همدانی
• آیه ۶۴ سوره انفال در تفسیر فخر رازی
جلسه هشتاد و پنجم
۲۰ خرداد ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج۲، ص ۹۰ (۴- من المؤمنین رجال...)
• ملاحظه‌ای بر ترجمه فارسی عبارتی از الغدیر
• شأن نزول آیه ۲۳ سوره احزاب
• «اسباب نزول» و «اسباب ورود»
• دیدگاه علامه طباطبایی و علامه بلاغی در باره روایات اسباب النزول
• رویکرد سلبی محمد شحرور به روایات اسباب النزول
• معنی (اُمّی) بودن پیامبر از دیدگاه شحرور و محمد عابد الجابری
• رساله دکتری «اسباب النزول» بسام الجمل با اشراف (عبدالمجید الشرفی)
• گونه تألیفی (ما نزّل الله من القرآن فی علی)
• ابن عباس: «ما نزل في أحدٍ من كتاب الله ما نزل في عليّ»
• «تفسیر الحِبَری» و مقدمه استاد سید محمدرضا‌جلالی (سلّمه الله)
جلسه هشتاد و ششم
۲۲ خرداد ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج۲، ص ۹۳ (أَ جَعَلْتُمْ سِقايَةَ الْحاجِّ..)
• حدیث فخر شماری و نزول آیه ۱۹ سوره توبه درباره آن
• علامه‌ امینی و تألیف «العترة الطاهرة فی الکتاب العزیز»
• (تأويل الآيات الظاهرة) شرف الدین استرآبادی
• «مرآة الانوار و مشکاة الاسرار» میرزا ابوالحسن فتونی (ره)
• شبهه ابن تیمیه در خصوص اهمیت اسباب النزول
• آیا ملاک عموم لفظ است یا خصوص سبب؟
• کتاب «اسباب النزول» استاد سید محمد باقر حجتی حفظه الله
جلسه هشتاد و هفتم
۲۷ خرداد ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج۲، ص ۹۶ ﴿.... سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا﴾
• آیه ۱۹ سوره مریم: علی (ع) محبوب دلهای مؤمنان و صالحان
• کتاب «رشفة الصادی» ابوبکر حضرمی باعلوی
• شأن نزول آیه (۲۱) سوره مبارکه جاثیة
• علی (ع) و شیعیان او «خیر البریّة» اند
• اختلاف در تفضیل انسان و مَلَک، کدامیک برتر است؟
• استناد به آیه (۱۹) سوره مریم در موضوع تفاضل
• مناقشه فخر رازی در خصوص این استناد
• سخن دکتر حسن حنفی در«من العقیدة الی الثورة» در موضوع تفضیل
جلسه هشتاد و هشتم
۲۵ شهریور ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج۲، ص ۱۰۱: ﴿َ والْعَصْرِ* إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِي خُسْرٍ...﴾
• مروری کوتاه بر مباحث مطرح شده از آغاز جلد دوم کتاب الغدیر
• مقصود از (عصر) در این سوره چیست؟
• روایت ابن مردویه از ابن عباس: (الذین آمنوا) در سوره عصر علی (ع) و سلمان است
• آیا منظور از (الصلوة الوسطی) در سوره بقره همان نماز عصر است؟
• نقل روایتی عجیب از تفسیر فخر رازی در اهمیت ویژه نماز عصر
• روایات تفسیری دیگر در ذیل آیات سوره والعصر
• حکایتی آموزنده از مفاتیح الغیب رازی، تلنگری تکان دهنده از خسران انسان در این دنیا
• ابن مردویه (۳۲۳- ۴۱۰ ﻫ) محدث بزرگ اصفهانی
• کتاب شناسی ابن مردویه؛ اهمیت ویژه کتاب مناقب او
• (التفسیر المسند) تفسیر روایی ابن مردویه اصفهانی
• دکتر حسن انصاری و معرفی نسخه‌ای تازه یاب از تفسیر ابن مردویه
جلسه هشتاد و نهم
۲۷ شهریور ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج۲، ص ۱۰۲: (و من شعر حسّان فی امیرالمؤمنین)
• روایات مختلف درباره «لا فتی الا علی لا سیف ‌الا ذوالفقار»
• کتاب (الرَّوْض الْأنف فِي شرح السِّيرَة النَّبَوِيَّة لِابْنِ هِشَام)
• شرح حال ابوالقاسم خثعمی سهیلی (م ۵۸۱)
• عالمانی که در تاریخ اسلام نابینا بوده و یا شده‌اند
• کتاب (نکت الهمیان فی نکت العمیان) خلیل بن ‌ایبک صفدی
• شمشیر ذوالفقار و جایگاه ویژه آن در فرهنگ ما
• (رضوان) دربان بهشت و (مالک) دربان جهنم
• غنایم نادرشاه افشار از دیار هندوستان
• جمع بندی علامه امینی از روایات مختلف مرتبط با ذوالفقار
جلسه نودم
۱ مهر ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج۲، ص ۱۰۴: « قال الأمینی: ان الاحادیث تؤذننا بتعدد الواقعه»
• بن بَطه حنبلی و ابن بُطه شیعی امامی
• الابانه ابن بطّه عکبری
• فهرست ابن بُطه قمّی
• ابن ابی طی حلبی (م حدود 630) و تاریخ مفقود او
• حدیث (عالی الاسناد) و توجیه آن از سنت نبوی در (معرفة علوم الحدیث) حاکم نیشابوری
• شعر دیگری از حسان و این بار در منقبت حضرت صدیقه (س)
• حدیث «إن فاطمة احصنت فرجها..
• کتاب (احیاء المیت بفضائل اهل البیت) جلال الدین سیوطی
• رساله‌ای به همین نام از صدیق حسن خان قنوجی
• کثرت آثار سیوطی، ارائه آماری از تألیفات او
• حاجی نوری: زحمتی که برای مستدرک کشیده ام از کل کار سیوطی بیشتر بوده است
جلسه نود و یکم
۳ مهر ۱۴۰۳ش.
• شرح حال حسان بن ثابت انصاری
• الغدیر: ج۲، ص ۱۰۷ «الشاعر ابوالولید حسان...»
• جایگاه ادبی حسان بن ثابت
• عبدالجلیل رازی در (النقض): حسّان آغاز گر شعر در اسلام بوده است
• شعر خوانی در مسجد، تقابل خلیفه دوم با سیره عملی نبوی
• سیره نبوی یا سیره شیخین؟
• (إِكمَالُ المُعْلِمِ بفَوَائِدِ مُسْلِم) قاضی عیاض (م ۵۴۴)
• ابوعبدالله محمد بن خلفة الأبی التونسی و شرح صحیح مسلم ( إكمال إكمال المعلّم)
• جُبن حسان، حسّان ترسوترین مردمان بود
• (غُرَر الخصائص الواضحة) برهان الدین ابو اسحاق وطواط (م ۷۱۸)
• حکایت حسان، صفیة عمه پیامبر (ص) و مرد یهودی
• تحریف ناشران مصری در کتاب (المعارف) ابن قتیبة
جلسه نود و دوم
۱۵ مهر ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج ۲، ص ۱۱۱ «و روی الحاکم عن مصعب...»
• مروری اجمالی بر احوالات حسّان بن ثابت
• شعر حسان، دیوان او، شروح و ترجمه آن
• بلاشر در (تاریخ الادب العربی): خورشید حسّان بعد از رحلت رسول رو به افول نهاد
• خمرّیات حسان
• تحریفات در دیوان حسّان
• کهن ترین منابعی که غدیریّه حسان را نقل کرده‌اند
• (مرقات الشعر) یا (سرقات الشعر) ابوعبیدالله مرزبانی (م ۳۸۴)
• (الارشاد) شیخ مفید و (خصائص الائمه) شریف رضی و نقل اشعار حسّان
• بررسی نقد حیدر علی قلمداران در کتاب (شاهراه اتحاد)
• تحریف عامدانه در منابع کهن هیچ استبعادی ندارد
جلسه نود و سوم
۱۷ مهر ۱۴۰۳ش.
• الغدیر: ج ۲، ص ۱۱۱ «و روی الحاکم عن مصعب...»
• تأملی در مدعای صاحب النقض که حسّان را شیعی و مستبصر یاد کرده است.
• درنگی در کارنامه عملی و اجتماعی و سیاسی حسان
• اتهام زنندگان به عایشه در قضیه افک
• (تنزیه عایشه) رساله‌ای از عبدالجلیل رازی صاحب (النقض)
• محقق شوشتری و کتاب جنجالی (مغز متفکر جهان تشیع)
• حسّان و امیرالمؤمنین (ع)
• شیخ مفید در الارشاد: حسان یکی از سران تخلف کنندگان در بیعت با علی (ع) است
• (زبیری) ها و تاریخ نگاری آنان
• تصریح بلاذری و طبری در تواریخشان «کان حسّان عثمانیاً»
• حسّان از طرفداران پر و پا قرص خلیفه سوم بوده است
• حسّان علی (ع) را شریک قتل عثمان می‌دانست
• کنایه بجای علامه امینی به عایشه در مواضع یک بام و دو هوایی اش «یا أمّاه..»
• ابای عایشه حتی از ذکر نام علی (ع)